Troll: Ένας ανεπιθύμητος γείτονας & πως να τον αντιμετωπίσουμε

Η έννοια του Troll έχει εξελιχθεί πολύ από την αρχή της ύπαρξής του στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Ακόμη και σε σύγκριση με το 2016, το οποίο ανακηρύχθηκε από το The New Yorker ως “Το Έτος του Πολιτικού Trolling”, το τοπίο των social media networks (Facebook-Instagram, Twitter, blogs κ.λπ) έχει δει μια σημαντική μεταμόρφωση.

Από μοναχικούς, παράξενους και ευερέθιστους ανθρώπους, τα troll έχουν μετατραπεί σε οργανωμένες ομάδες και αποτελούν δυνατά εργαλεία στα χέρια των κυβερνήσεων, των πολιτικών φορέων και διαφόρων οργανώσεων. Αυτές οι οργανωμένες ομάδες χρησιμοποιούν μια σειρά τακτικών, για να διαταράξουν τη διαδικτυακή δημόσια συζήτηση, να παρεμβαίνουν στις δημοκρατικές διαδικασίες, να προωθούν μίσος και να επηρεάζουν τα αποτελέσματα των εκλογών.

Η εξέλιξη του Trolling

Ο όρος ” Trolling” ορίζεται ευρέως ως η παρενόχληση, η κριτική και η αντιπαράθεση ανθρώπων και οργανώσεων μέσω αιχμηρών, ειρωνικών, άσχετων ή προσβλητικών σχολίων, καθώς και μέσω δημόσιας ειρωνείας και κατάφωρης δυσφήμισης χρηστών online. Οι περισσότεροι χρήστες κοινωνικών μέσων έχουν συναντήσει troll τουλάχιστον μία φορά, και κάποιοι από εμάς έχουν πολλές αρνητικές εμπειρίες από την online συνάντηση μαζί τους.

Τα troll του διαδικτύου έχουν τέσσερις σημαντικές παραλλαγές:

  1. Troll που βασίζονται σε memes και έχουν ως σκοπό το χιούμορ
  2. Troll που δεν κάνουν κακό, απλά τα σχόλια τους είναι χαμηλής ποιότητας
  3. Troll που αμφισβητούν τα σχόλια οποιουδήποτε χωρίς να παραθέτουν σοβαρά επιχειρήματα
  4. Πολιτικά Troll που απλά έχουν σαν αποκλειστική αποστολή την παραπληροφόρηση και την όξυνση του online πολιτικού διαλόγου.

Ωστόσο, το θέμα με τα Πολιτικά troll έχει γίνει ένα τεράστιο και μερικές φορές επικίνδυνο εργαλείο στην online πολιτική επικοινωνία και όχι μόνο, με τη δράση που έχει ως σκοπό να παραμορφώσει, να μολύνει και να πνίξει την αλήθεια κα την πολιτική ορθότητα. Η επίδρασή του στην πολιτική επικοινωνία είναι ουσιαστική και πάντα επιζήμια για την ποιότητα του πολιτικού λόγου. Συνεπώς είναι απαραίτητο να αναφέρουμε μερικά πράγματα που πρέπει να έχουμε υπόψη όταν συζητούμε για το πολιτικό trolling.

Το πολιτικό troll κυμαίνεται από την προσωπική ψυχαγωγία έως μια πλήρως αναπτυγμένη καμπάνια από την κυβέρνηση, τους πολιτικούς αντιπάλους και τους αντιπάλους. Για παράδειγμα, τα ρωσικά troll έχουν δουλέψει υπερωρίες για να υποστηρίξουν τα εξωτερικά συμφέροντα του Κρεμλίνου, από την ενσωμάτωση της Κριμαίας μέχρι τις αμερικανικές εκλογές. Στις Φιλιππίνες, τα troll χρησιμοποιούνται εκτενώς για να κερδίσουν προεδρικές εκλογές, ενώ στη Βενεζουέλα οι πολίτες μπορούν να εγγραφούν για να γίνουν troll με ανταλλαγή για κουπόνια τροφίμων.

Στην Ευρώπη, τα κυβερνητικά troll της Ουγγαρίας στοχεύουν τους αντιρρησίες του πρωθυπουργού Viktor Orbán. Στην Πολωνία, τα troll χρησιμοποιήθηκαν για να εξαπλωθεί μίσος κατά της κοινότητας LGBTQI, για να αμφισβητηθούν οι απεργίες και να αμφισβητηθεί η αξιοπιστία των κριτικών της πολωνικής δημόσιας τηλεόρασης. Τα troll στην Τουρκία δημιουργήθηκαν από το κυβερνητικό κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) έχουν ακόμη και το ίδιο όνομα – ΑΚ-trolls.

Παρά τις διαφορετικές προελεύσεις, ο κύριος στόχος των πολιτικών troll παραμένει σταθερός:  

  • να αποσπάσουν την προσοχή της κοινής γνώμης από τα φλέγοντα κοινωνικά ζητήματα,
  • να δυναμιτίσουν τον διάλογο στο διαδίκτυο και τα δημοφιλή Social Media networks, διαδίδοντας ψευδείς ειδήσεις και προωθώντας τη διαίρεση και την όξυνση μεταξύ πολιτικών και κοινωνικών ομάδων.

Ο πρώην αρχηγός του πορτογαλικού κόμματος Liberal Initiative Carlos Guimarães Pinto τονίζει, ότι το πολιτικό trolling συχνά στοχεύει σε συγκεκριμένα ζητήματα που ίσως δεν είναι τόσο σημαντικά, αλλά αγγίζουν ευαίσθητες κοινωνικές χορδές για το κοινό και τους πολιτικούς. Τα troll στοχεύουν να ρίξουν μια σκιά αμφιβολίας στην πραγματικότητα και να κατευθύνουν τη δημόσια συζήτηση προς λιγότερο σημαντικές περιοχές”, λέει ο Pinto.

Αναγνώριση διαφορετικών τακτικών Trolling

Στην ουσία του, το trolling έχει ένα μεγάλο φάσμα από το πιο αθώο troll μέχρι το ‘στρατευμένο’ δηλαδή μπορεί να εκτείνεται από αστεία memes έως μια απίστευτα επικίνδυνη και βλαβερή-τοξική δραστηριότητα. Πώς μπορούμε να αναγνωρίσουμε διάφορα είδη trolling στο διαδίκτυο;

  • Όταν βομβαρδίζουν τις αναρτήσεις στα Social Media Networks (Facebook, Instagram, Twitter, Youtube, Blog κ.λπ ) με πλήθος σχολίων αναζητώντας περιττές εξηγήσεις.
  • Όταν χρησιμοποιούν επιθετική γλώσσα, αρχίζουν προσωπικές επιθέσεις ή εκτοξεύουν προσβλητικά σχόλια για να προκαλέσουν συναισθηματικές αντιδράσεις ή και πολιτικές
  • Όταν σχολιάζουν ή ανεβάζουν αναρτήσεις και tweets με στόχο την ειρωνεία και τη διαστρέβλωση της αλήθειας για σκοπούς κυβερνοεκφοβισμού.

Καθώς οι μέθοδοι trolling εξελίσσονται και γίνονται πιο εξειδικευμένες, είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε αυτές τις τακτικές και να είμαστε προετοιμασμένοι για να τις αντιμετωπίσουμε. Μόνο με την κατανόηση και τη συνειδητοποίηση μπορούμε να προστατεύσουμε την πολιτική μας συζήτηση από τις αρνητικές επιπτώσεις του πολιτικού trolling που τείνει να γίνει βασικός παράγοντας στην κοινωνική και πολιτική ζωή του τόπου. Καλό θα είναι να έχουμε κατανοήσει τη φύση και την αποστολή του φαινομένου troll ώστε να είμαστε έτοιμοι να ακολουθήσουμε κάποιες από τις παρακάτω συμβουλές όταν «συναντήσουμε» κάποιο στον διαδικτυακό δρόμο μας.

  1. Μην αντιδράτε συναισθηματικά: Αποφύγετε να αντιδράτε με θυμό ή εκνευρισμό στα ανεπιθύμητα σχόλια του troll. Αυτό μπορεί να ενθαρρύνει περαιτέρω αντιδράσεις.
  2. Αγνοήστε το: Συχνά η αγνόηση του troll είναι η καλύτερη αντίδραση. Απλά μην ανταποκρίνεστε στα σχόλιά του και συνεχίστε τη συζήτηση με άλλους χρήστες.
  3. Ανταποκριθείτε με ευγένεια: Εάν αποφασίσετε να ανταποκριθείτε, κάντε το με ευγένεια και σεβασμό. Παρέχοντας λογικά επιχειρήματα και αποφεύγοντας την προκλητικότητα, μπορείτε να αναστρέψετε την κατάσταση.
  4. Αναφέρετε τον στους διαχειριστές: Εάν το troll παραβιάζει τους κανόνες του συγκεκριμένου forum ή πλατφόρμας, μπορείτε να τον αναφέρετε στους διαχειριστές για επεξεργασία.
  5. Προστατεύστε τον εαυτό σας: Φροντίστε να προστατεύετε την ανθρώπινη αξιοπρέπειά σας και να μην επιτρέπετε στα ανεπιθύμητα σχόλια να επηρεάζουν την αυτοεκτίμησή σας. Αναγνωρίστε ότι τα σχόλια των trolls συχνά έχουν περισσότερο να κάνουν με αυτούς παρά με εσάς.

Έχοντας κατά νου τα παραπάνω την επόμενη φορά, που θα ξεκινήσουμε τη διαδικτυακή μας βόλτα θα είμαστε έτοιμοι όταν συναντήσουμε το συγκεκριμένο γείτονα, ώστε να μην μας επηρεάσουν οι φωνές και τα σχόλια του.

Δημήτρης Κονταράκης
O Δημήτρης Κονταράκης είναι Digital Strategist, ιδρυτής της εταιρείας eSteps-Σύμβουλοι Internet Marketing, Google Partner & του νέου site για Digital Consulting DigitalStrategist.gr- Δραστηριοποιείται στο χώρο του Internet Marketing τα τελευταία 19 χρόνια με επιτυχημένα Case Studies τόσο στο Ebay όσο και στον απαιτητικό τομέα των πωλήσεων των eshop αλλά και Online κρατήσεων ξενοδοχείων. Διαθέτει μεγάλη εμπειρία στην ανάλυση της αγοράς-ανταγωνιστών και έχει εκπονήσει Digital Marketing Plan για μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων σε όλους τους τομείς της Ελληνικής Οικονομίας. Έχει διατελέσει εισηγητής σε αρκετά σεμινάρια Internet Marketing, σε ομιλίες (Ε.Β.Ε.Α, XENIA) αλλά και σε Οικονομικές τηλεοπτικές εκπομπές SBC Channel και Marketing in Practice. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες (Bachelor degree in Politics) και Master Degree in Marketing στο Huddersfield University UK. Επίσης, είναι πιστοποιημένος συνεργάτης (Certified) στα Google Ads (Search-Display-Video-AI Powered Shopping Αds-Apps Certification).