Γιωσαφάτ: Τα διάσημα “μότο” του αείμνηστου ψυχαναλυτή

Ο Ματθαίος Γιωσαφάτ

Η είδηση του θανάτου του διαπρεπή Έλληνα ψυχολόγου – ψυχαναλυτή Γιωσαφάτ έκανε τον γύρο του κόσμου, μέσα από την επίσημη ιστοσελίδα του: «Ο Ματθαίος Γιωσαφάτ δεν είναι πια μαζί μας. Το πνεύμα όμως, τα λόγια και το αποτύπωμα του, πάνω σε χιλιάδες ανθρώπους, θα είναι πάντα εδώ. Αφιέρωσε τη ζωή του, στην κατανόηση των άλλων και είχε σαν κίνητρο, πάντα να βοηθήσει όσο περισσότερους μπορούσε με την θεραπεία, τις διαλέξεις, τα βιβλία του».

Ποιος είναι ο Γιωσαφάτ

Το όνειρό του εκτός από ψυχαναλυτής ήταν να γίνει συγγραφέας. Χαρισματικός, πολυσχιδής, νοήμων μα πάνω απ’ όλα λιτός ομιλητής, που με τις ομιλίες του, εύκολα μπορούσε ο ακροατής, να κατανοήσει τα βαθιά προβλήματα της  δικής του ψυχής.

Ο Γιωσαφάτ γεννήθηκε στην Κατερίνη, ήταν Έλληνας ψυχαναλυτής Εβραικής καταγωγής. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και απέκτησε την ιδιότητα του Νευρολόγου-Ψυχίατρου το 1967. Έζησε στο Λονδίνο αποκτώντας διάφορα διπλώματα στην ψυχιατρική και την παιδοψυχιατρική. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, ως Επίκουρος Καθηγητής. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα εξελέγη Διευθυντής του Παιδοψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής. Υπήρξε συνιδρυτής της «Ελληνικής Εταιρίας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας» αλλά και Πρόεδρος της «Ελληνικής Εταιρίας Αναλυτικής Ομαδικής και οικογενειακής ψυχοθεραπείας». Πραγματοποίησε ομιλίες στο εξωτερικό και σε πολυάριθμα κέντρα. Τέλος συνέγραψε δύο βιβλία: «Μεγαλώνοντας μέσα στην Ελληνική οικογένεια» (2010), και « Να παντρευτεί κανείς ή να μην παντρευτεί?»(2014)

Τα στάδια της ψυχικής ανάπτυξης του ανθρώπου

Πρώτο έτος: Δεν πήρα πολλά από τη μάνα μου στον πρώτο χρόνο. Τότε ψάχνω μία γυναίκα- μαμά! Δεν δίνω και τόση σημασία στο σεξουαλικό. Αυτή η σχέση δεν πάει καλά, γιατί διαλέγεις παρόμοιο τύπο συντρόφου. Στην αρχή φαίνεται ότι ο ένας θα φροντίσει τον άλλον και μετά και οι δύο, περιμένουν τον άλλον να τους φροντίσει.

Δεύτερο έτος: Το λεγόμενο “πρωκτικό στάδιο”. Το παιδί μαθαίνει με τη μάνα την αυτονομία, είναι η περίοδος της εναντίωσης. Αν δεν πάει καλά, αργότερα στη σχέση ο ένας θα προσπαθεί να επιβληθεί στον άλλο.

Τρίτο έτος: Το λεγόμενο “φαλλικό στάδιο”, όπου το σεξ πάει στα γεννητικά όργανα. Αν πάει κάτι στραβά, διαλέγεις μία γυναίκα που σου αρέσει σεξουαλικά, αλλά αυτό εξαντλείτε γρήγορα.

Τέταρτο έτος: Το λεγόμενο “οιδιποδειακό στάδιο”, που στην ανάπτυξη αντιστοιχεί γύρω στα 5 χρόνια του παιδιού. Εκεί υπάρχει πρόβλημα γιατί δεν θέλεις πολύ ερωτικά τον σύντροφό σου. Αν καταφέρεις και πάρεις κάποιον που σου θυμίζει τη μαμά ή τον μπαμπά, έχεις προβλήματα σεξουαλικά: στύσης, πρόωρης εκσπερμάτισης κ.α.

Ας θυμηθούμε μερικά από τα γνωστά του “μότο”

Η αρχή και το τέλος είναι η μητέρα!

«Όταν έχουμε μία καλή μητέρα και περάσουμε καλά, μαθαίνουμε να συγχωρούμε και τα ελαττώματά της, όπως ένας ώριμος άνθρωπος. Αποδεχόμαστε λοιπόν και τα ελαττώματα του συντρόφου μας και φτιάχνουμε μία καλή σχέση. Αυτό σημαίνει, ότι έχουμε περάσει ομαλά και το οιδιπόδειο, δεν έχουμε μεγάλο άγχος αποχωρισμού, προδοσίας.

Οι λόγοι λοιπόν της επιλογής του ερωτικού συντρόφου, βασίζονται στη σχέση με τη μητέρα και τον πατέρα, τη δική τους σχέση και τη σχέση μας… μαζί τους».

«Οι περισσότεροι μεγαλώνουμε με μαμάδες που δεν είναι επαρκείς, με μαμάδες που δεν έχουν μάθει να προσφέρουν αγάπη, να καταλαβαίνουν τις ανάγκες του μωρού. Το μωρό επικοινωνεί με μη λεκτική συμπεριφορά, για να ζητήσει αυτά που του λείπουν: κλαίει, αρρωσταίνει, γρατζουνάει, κλοτσάει.»

«Τα προβλήματα της πρώτης μας σχέσης με τη μητέρα, δημιουργούν και τους προβληματικούς έρωτες. Περιμένεις τότε, όχι μόνο να βρεις μία κανονική γυναίκα, έναν κανονικό άντρα, αλλά ένα σύντροφο που θα την αντικαταστήσει σε καλύτερη έκδοση, θέλεις την επιθυμητή μητέρα».

Το Οιδιπόδειο σύμπλεγμα

«Από δύο έως πέντε ετών, το αγόρι θέλει περισσότερο την μητέρα του ερωτικά και το κορίτσι τον πατέρα του. Αν αυτό είναι έντονο, το οιδιποδειακό δεν είναι απλώς ότι δεν πρέπει να παντρευτούμε τον πατέρα, αλλά ο φόβος ότι θα μας σκοτώσει ο άλλος! Αυτό έκανε και ο Οιδίπους, χωρίς να το καταλάβουμε, παίρνουμε μία γυναίκα που ουσιαστικά δεν την θέλουμε (εγώ που είμαι άντρας), δεν είναι το πρότυπο που είχαμε της μητέρας».

«Παντρεμένους, επιλέγουν οι γυναίκες που έχουν δυσκολία να κάνουν μία μόνιμη σχέση. Η πιο συνηθισμένη ψυχολογική κατάσταση, είναι ένα άλυτο οιδιπόδειο πρόβλημα. Ο παντρεμένος εκπροσωπεί τον πατέρα που δεν είχες μικρή και τον έχεις τώρα, αλλά δεν επιτρέπεται να τον παντρευτείς. Παίζεις μαζί του, αλλά το βράδυ κοιμάται με τη μαμά.»

Για την αγάπη και τον γάμο

«Η αγάπη στηρίζεται στην ευγνωμοσύνη, που αναπτύσσεται γύρω στον 8ο μήνα στα παιδιά. Τότε αρχίζουν να δίνουν και στη μαμά φαγητό, για παράδειγμα μία σοκολάτα και δίνουν και σε εκείνη. Δηλαδή αυτή η γυναίκα, μου έδωσε πράγματα και θέλω να της δώσω κι εγώ».

«Ο γάμος είναι μία από τις σημαντικότερες αιτίες χρόνιας κατάθλιψης. Το 80% των ζευγαριών στην Ελλάδα δεν τα πάνε καλά, το 50% χωρίζουν, το 30% δεν χωρίζουν για κοινωνικούς -οικονομικούς λόγους, το 20% είναι σε σχετικά καλό επίπεδο και μόνο το 5-10% είναι πραγματικά ευτυχισμένοι. Επομένως η πλειονότητα των σχέσεων είναι ψεύτικες και βολεμένες. Δεν βρήκαν ποτέ το ιδανικό».

Οι Έλληνες κατά τον Γιωσαφάτ

«Είμαστε καταθλιπτικός λαός, απλώς καταπιέζουμε την κατάθλιψή μας και την εκφράζουμε υπό-μανιακά ως άμυνα, με κέφι, με χορό και φωνές. Αλλά εμένα μου αρέσει η Ελλάδα, το κλίμα, το φως. Το καθαρό περίγραμμα των πραγμάτων , η Ελληνική γλώσσα». (από την εφημερίδα ΒΗΜΑ).