Ο πρωθυπουργός από το βήμα του συνεδρίου του Economist δήλωσε αισιόδοξος για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας, προέβλεψε ότι θα έχουμε ανάπτυξη 4,3% το 2021 η οποία όπως σημείωσε θα εκτοξευθεί στο 6% το 2022, ενώ σημείωσε ότι είναι ρεαλιστικός ο στόχος να παράξουμε πρωτογενή πλεονάσματα από το 2023
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε χαρακτηριστικά ότι η κυβέρνηση αντιμετώπισε μέσα σε 24 μήνες μεγάλες προκλήσεις όπως το μεταναστευτικό, την πανδημία και τις εθνικές προκλήσεις στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο και τα καταφέρε να ανταπεξέλθει με επιτυχία.
Τα βασικά σημεία από την ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο συνέδριο του «The Economist»
Οι τέσσερις βασικοί λόγοι για τους οποίους είμαι εξαιρετικά αισιόδοξος για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας
Πρώτον, οι αυξημένες καταθέσεις στην Ελλάδα αντιστοιχούν ήδη στο 14% του ΑΕΠ. Είναι οι υψηλότερες στις χώρες του ΟΟΣΑ αμέσως μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι ένα μεγάλο μέρος τους θα επιστρέψει στην αγορά. Ενώ παράλληλα, παρά τις όποιες αναταράξεις, είμαι αισιόδοξος και για την πορεία του ελληνικού τουρισμού. Τα έσοδά του θα είναι φέτος σαφώς μεγαλύτερα των περσινών. Παρά τις προσωρινές δυσκολίες οι αφίξεις αυξάνονται και έχουμε κάθε λόγο να είμαστε αισιόδοξοι για την πορεία του τουρισμού το δεύτερο εξάμηνο.
Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο είμαι αισιόδοξος συνδέεται με το Σχέδιο «Ελλάδα 2.0», γιατί προβλέπει εντός του 2021 τις πρώτες εκταμιεύσεις ύψους 7,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ένα ποσό που δεν είχε καν υπολογιστεί, δεν υπήρχε καν στο ραντάρ του σχεδιασμού μας μέχρι και πριν από έναν χρόνο. Εκτιμούμε ότι συνολικά οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης θα εισφέρουν στο ΑΕΠ 7 πρόσθετες μονάδες σε βάθος επταετίας.
Τρίτος λόγος που είμαι αισιόδοξος είναι ότι το κράτος μας, η Ελληνική Δημοκρατία, ήδη δανείζεται με τα χαμηλότερα επιτόκια στην ιστορία μας, ενώ και τα «κόκκινα» δάνεια εκτιμούμε ότι θα είναι σε μονοψήφιο ποσοστό μέχρι το τέλος του 2022. Τι σημαίνει αυτό; Ότι αποκαθίσταται πια όλος ο μηχανισμός ρευστότητας της αγοράς και χρηματοδότησης των επιχειρήσεων.
Και ο τέταρτος λόγος που είμαι εξαιρετικά αισιόδοξος έχει να κάνει με τις ευνοϊκές συνέπειες των διαρθρωτικών αλλαγών που συντελέστηκαν μέσα στην πανδημία, που τώρα αρχίζουν να δείχνουν το αποτύπωμά τους στην οικονομική δραστηριότητα. Γιατί το ψηφιακό κράτος και η τηλεργασία, το νέο εργασιακό πλαίσιο, ο αναπτυξιακός νόμος, αλλά κυρίως κάτι πιο σημαντικό, η διάλυση μύθων και προκαταλήψεων για την Ελλάδα, την καθιστούν σήμερα που μιλάμε σημαντικό προορισμό για επενδύσεις -εθνικές αλλά και διεθνείς.
Ο πρώτος απολογισμός είναι σίγουρα θετικός
Η κυβέρνηση μέσα σε 24 μήνες έλυσε γρίφους του παρελθόντος αλλά και του παρόντος, ανοίγοντας δρόμους του μέλλοντος. Και μάλιστα απέναντι σε μια σειρά από έκτακτα γεγονότα που εκδηλώνονταν σε διαφορετικά πεδία. Θυμηθείτε: οικονομική ανάταξη σε όλους τους τομείς, μεταναστευτικό στον Έβρο και στα νησιά μας, πανδημία σε όλη τη χώρα και μαζί με όλα αυτά εθνικές προκλήσεις στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο.
- Σήμερα οι Έλληνες πληρώνουν λιγότερους φόρους παντού: στον ΕΝΦΙΑ, τον φόρο εισοδήματος, τον ΦΠΑ, στην εισφορά αλληλεγγύης. Όπως καταβάλλουν και μικρότερες εργοδοτικές εισφορές.
- Την ίδια ώρα, το κράτος δανείζεται με ευνοϊκούς όρους.
- Τα σύνορά μας προστατεύονται ως ευρωπαϊκά. Οι μεταναστευτικές ροές μειώθηκαν δραστικά.
- Ενισχύθηκαν σημαντικά η άμυνά μας αλλά και οι συμμαχίες μας.
- Και ήδη διαθέτουμε ένα δυναμικό Σχέδιο Ανάκαμψης.
- Σε χρόνο ρεκόρ ενισχύσαμε το Εθνικό Σύστημα Υγείας, εντάσσοντας στην δράση του και τον ιδιωτικό τομέα αλλά και εκατοντάδες δωρεές. Θυμίζω ότι καταφέραμε και υπερδιπλασιάσαμε τα κρεβάτια των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας. Έγιναν παραπάνω από 10.000 προσλήψεις, οι οποίες συνεχίζονται. Οργανώθηκε ένα καινοτόμο σύστημα ιχνηλάτησης περιστατικών, με σημαντική ενίσχυση της Πολιτικής Προστασίας.
- Ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη ένα πρωτοπόρο πρόγραμμα εμβολιασμών, που πιστεύω ότι έχει εκπλήξει ευχάριστα όλες τις Ελληνίδες και όλους τους Έλληνες, ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης.
- Συνολικά η πολιτεία απάντησε αποτελεσματικά, και στις προκλήσεις της οικονομίας. Επί τόσους μήνες κάλυψε τις αμοιβές και τις εισφορές εργαζόμενων που ήταν σε αναστολή. Χρηματοδότησε, έδωσε ρευστότητα, σε επιχειρήσεις που έμεναν κλειστές. Ανέστειλε τις οφειλές. Και ανέλαβε εργοδοτικές εισφορές αλλά και τα ενοίκια επαγγελματικής στέγης. Στήριξε, δηλαδή, όλους και σε όλα.
- Και ίσως το πιο σημαντικό: ενώ εξελισσόταν αυτό το γιγαντιαίο πρόγραμμα των 41 δισεκατομμυρίων ευρώ υπέρ του κόσμου της παραγωγής και της εργασίας, οι μεταρρυθμίσεις δεν σταμάτησαν λεπτό.
- Έτσι, ένα νέο θεσμικό πλαίσιο κινητοποιεί τώρα εκατοντάδες νέες επενδύσεις.
- Το ψηφιακό κράτος διεκπεραιώνει κάθε μέρα εκατοντάδες χιλιάδες συναλλαγές, χωρίς πια ταλαιπωρία του πολίτη στα γρανάζια της ελληνικής γραφειοκρατίας.
- Μεγάλα έργα, έργα που βάλτωναν, ξεκίνησαν και πολλά νέα μπήκαν μπροστά.
- Ενώ η Ελλάδα πρωταγωνιστεί πλέον και στην απολιγνιτοποίηση αλλά και στην πράσινη οικονομία. Κινούμενη και σε αυτό το πεδίο με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα από πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η κυβέρνηση συνεχίζει με νέα ορμή και με καλύτερη αφετηρία το πρόγραμμά της
Το 2020 – και κόντρα στις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις – η ύφεση στην Ελλάδα συγκρατήθηκε στο 8,2%, κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο και χαμηλότερα πάντως από άλλες οικονομίες του Νότου, όπως της Ιταλίας και της Ισπανίας. Ενώ από το πρώτο τρίμηνο του ’21 η πορεία ήδη φαίνεται να αντιστρέφεται με ανάπτυξη άνω του 4%, λίγο πιο κάτω δηλαδή από όσο ήταν το 2019, πριν από την πανδημία. Και έτσι σήμερα η χώρα παρουσιάζει την τρίτη καλύτερη επίδοση στην ευρωζώνη.
Σημαντικά αποτελέσματα είχε η πατρίδα μας και στην αντιμετώπιση της ανεργίας, που τον Μάρτιο καταγράφηκε λίγο πάνω από το 16%. Κάτι που σημαίνει ότι τα μέτρα προστασίας της απασχόλησης επί 17 μήνες απέδωσαν.
Και όλα αυτά συμβαίνουν ενώ η βιομηχανική παραγωγή μεγεθύνθηκε, για έκτο συνεχόμενο μήνα, κατά 8,7%. Ο δείκτης μεταποίησης κινείται σταθερά όλο αυτό το διάστημα σε επίπεδο πάνω από τις 50 μονάδες. Είναι φυσικό λοιπόν και ο δείκτης οικονομικού κλίματος να τείνει να επανέλθει στα προ κορονοϊού επίπεδα, που ήταν -θυμίζω- τα καλύτερα όλης της τελευταίας εικοσαετίας.
Με τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας στα σχεδόν 35 δισεκατομμύρια ευρώ και αποπληρωμένο μάλιστα το μεγαλύτερο και ακριβότερο τμήμα των δανείων, αυτό που αφορά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αλλά και με τις τράπεζες σε ανάκαμψη.
Μέσα στην πανδημία οι καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 23 δισ., ενώ μέσα στη διετία -και παρά την περιπέτεια του κορονοϊού- τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια υποχώρησαν κατά 28 δισ., δηλαδή κατά 37%.
Αυτοί οι αριθμοί δεν αφορούν μόνο τους οικονομολόγους. Έχουν κοινωνικό και αναπτυξιακό περιεχόμενο. Γιατί στις καταθέσεις καταγράφεται η ενίσχυση του εισοδήματος των νοικοκυριών, που μεταφράζεται σε κατανάλωση και τόνωση του επιχειρηματικού δανεισμού.
Η ποιοτική διάσταση του αναπτυξιακού μείγματος της χώρας
Δίπλα σε παραδοσιακές επενδύσεις όπως αυτές στον τουρισμό, στον εκσυγχρονισμό των δικτύων μας, των δρόμων, των τραίνων μας, αναπτύσσεται ένα καινούργιο και καινοτόμο οικοσύστημα τεχνολογίας.
- Το δηλώνει η παρουσία στην Ελλάδα τεχνολογικών κολοσσών όπως η Microsoft, η CISCO, η TeamViewer, που επέλεξαν την Ελλάδα για να ιδρύσουν πρωτοπόρες μονάδες τους.
- Αλλά και η Pfizer, τόσο γνωστή σε εμάς πια για το πρωτοπόρο εμβόλιο το οποίο ανέπτυξε, έχει φροντίσει ήδη να εγκατασταθεί στην Ελλάδα προσλαμβάνοντας αξιόλογους πτυχιούχους, προσελκύοντας -προσέξτε- στελέχη από το εξωτερικό, 1 στα 4 βιογραφικά τα οποία εξετάζει η Pfizer είναι από Έλληνες του εξωτερικού οι οποίοι θέλουν να γυρίσουν στην Ελλάδα για να εργαστούν σε μια εταιρεία που αναπτύσσει προηγμένα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης.
- Ειδικά μάλιστα για την φαρμακοβιομηχανία και τις ελληνικές εταιρείες, η κυβέρνηση δεν έκρυψε ποτέ το ενδιαφέρον της. Για πρώτη φορά το 2019 και το 2020 δόθηκαν κίνητρα για επενδύσεις, συμψηφίζοντας τις επιστροφές χρημάτων προς το Δημόσιο με νέες αναπτυξιακές δραστηριότητες για τις επιχειρήσεις.
Γιατί στόχος μας είναι η Ελλάδα να καταστεί πόλος καινοτομίας και εξωστρέφειας, δημιουργώντας όλο και περισσότερες και καλύτερα αμειβόμενες δουλειές για τους Έλληνες.
Η αναμόρφωση της παιδείας
Ήδη γίνεται πράξη με δύο αιχμές:
- Πρώτη, ο εκσυγχρονισμός της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με την εισαγωγή πολλαπλών βιβλίων, ομαδικών εργασιών, εναλλακτικών μορφών εξέτασης. Αλλά κυρίως με την απελευθέρωση των σχολικών μονάδων από το Υπουργείο, ώστε πλέον οι διευθυντές των σχολείων αλλά και οι εκπαιδευτικοί, που ξέρουν καλύτερα πώς να διδάξουν τα παιδιά τους, να αναπτύσσουν το έργο τους αξιολογώντας αλλά και αξιολογούμενοι για αυτό.
- Η δεύτερη σημαντική τομή αφορά την αναβάθμιση της κατάρτισης και των δεξιοτήτων, που επιτέλους θα συνδέσουν αποτελεσματικά τη μόρφωση με την αγορά εργασίας. Και έχουμε σημαντικότατους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης να διαθέσουμε σε αυτή την κατεύθυνση. Γιατί κάποτε πρέπει να λυθεί αυτή η αντίφαση, να παράγουμε άνεργους πτυχιούχους ενώ μας λείπουν επιτυχημένοι επαγγελματίες.
Απολύτως ρεαλιστικές οι αισιόδοξες προβλέψεις για την επόμενη ημέρα
Σύμφωνα με τις θερινές εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η ανάπτυξη το 2021 θα είναι στην Ελλάδα 4,3%, σχεδόν ταυτόσημη με το μέσο όρο της Ευρωζώνης, υψηλότερη από την πρόβλεψη 3,6% του εθνικού μας προϋπολογισμού. Το 2022 μάλιστα θα εκτοξευθεί στο 6%. Μία από τις υψηλότερες επιδόσεις σε όλη την ήπειρο, όπου ο μέσος δείκτης τοποθετείται κάτω του 5%.
Οι ίδιες αναλύσεις -και σε αυτό αποδίδω ακόμα μεγαλύτερη σημασία- φέρνουν την Ελλάδα πρώτη στην Ευρώπη στην αύξηση των επενδύσεων, με ποσοστά 13% για φέτος, 15% για του χρόνου. Πρέπει να γεφυρώσουμε το επενδυτικό κενό που μας χωρίζει από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Είναι η πρώτη μας προτεραιότητα.
Μάλιστα, το 2022 θα είμαστε όπως φαίνεται και οι πρώτοι στη μεγέθυνση των εξαγωγών, οι οποίες θα σημειώσουν άνοδο κοντά στο 8%, όταν στις χώρες της ευρωζώνης θα κινηθούν γύρω στο 0%..
Αποδεικνύεται, συνεπώς, ότι ο στόχος που είχαμε θέσει είναι ρεαλιστικός. Να αντιστρέψουμε την ύφεση που έφερε η πανδημία και να περάσουμε ήδη από φέτος σε μια διατηρήσιμη ανάπτυξη, ώστε το 2022 η χώρα να απαλλαγεί οριστικά από το καθεστώς εποπτείας, έχοντας ταυτόχρονα περιορίσει σε μονοψήφιο ποσοστό τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Και το 2023 να μπορεί να πετύχει και πάλι πρωτογενή πλεονάσματα, διεκδικώντας από το πρώτο εξάμηνο -επιτέλους- άνοδο σε επενδυτική βαθμίδα.
Το εμβόλιο είναι το κατά κεφαλήν χρέος της χώρας
Αναλογιζόμενοι λοιπόν τη διετία που πέρασε, θα μπορούσαμε να πούμε αυτό που πιστεύω όλοι οι καλόπιστοι παρατηρητές εντός και εκτός Ελλάδος αναγνωρίζουν: ότι η χώρα, παρά τις δυσκολίες, αντιστάθηκε με επιτυχία στην επίθεση της πανδημίας, στηρίζοντας την οικονομία και την κοινωνία από τις πολλές αρνητικές συνέπειες.
Και ξαναδιαβάζοντας το κυβερνητικό πρόγραμμα σίγουρα θα εμφανιζόμασταν συνεπείς προς το σύνθημά μας: το είπαμε, το κάναμε.
Όμως είμαστε ακόμα στη μέση, που στην πράξη σημαίνει μια καινούργια αρχή. Το άμεσο στοίχημά μας είναι η άμυνα στη νέα μετάλλαξη του κορονοϊού. Όποιος ενδιαφέρεται για την οικονομία προφανώς δεν μπορεί να αδιαφορεί για την υγεία. Ενώ όποιος επικαλείται την κοινωνία δεν γίνεται να αγνοεί τη δημόσια προστασία.
Θα το ξαναπώ, ο εμβολιασμός είναι η μόνη ασπίδα στον κίνδυνο. Είναι εθνική ανάγκη να επιταχυνθεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, ειδικά για τους συμπολίτες μας μεγαλύτερης ηλικίας οι οποίοι ακόμα παραμένουν ανεμβολίαστοι. Και αφού η χώρα δεν μπορεί να ξαναμπεί σε καραντίνα, ο στόχος να εμβολιαστεί το 70% των Ελλήνων μέχρι το τέλος του καλοκαιριού πρέπει να επιτευχθεί. Με πειθώ αλλά και με μέτρα, έτσι ή αλλιώς.
Και αυτονόητη υποχρέωση των πολιτικών είναι επιτέλους να σταματήσουν να ψαρεύουν στα θολά νερά της σύγχυσης, φτάνοντας κάποια στιγμή να επικαλούνται τον διχασμό για να διχάσουν. Στον επίλογο της πανδημίας δεν πρέπει να επιτρέψουμε την αναζωπύρωσή του. Πλήρωσε πολύ ακριβό τίμημα η ελληνική κοινωνία από τους διχασμούς του παρελθόντος.
Γι’ αυτό και η πολιτεία θα προσαρμόζει διαρκώς την πολιτική της. Ιδίως σε ό,τι αφορά τη λειτουργία της διασκέδασης, όπου αποδεδειγμένα πια ο ιός διακινείται πολύ γρήγορα μεταξύ των νέων.
Το εμβόλιο λοιπόν, θα έλεγα, είναι το κατά κεφαλήν χρέος της χώρας.
Θα συνεχιστούν στήριξη της οικονομίας και μεταρρυθμίσεις
Ακριβώς λόγω των αβεβαιοτήτων στο υγειονομικό πεδίο, στα τουριστικά έσοδα και στις ασυμμετρίες μεταξύ των διαφόρων κλάδων, η στήριξη της οικονομίας -όπως έχει ανακοινώσει και το οικονομικό επιτελείο- θα συνεχιστεί και στο τρέχον εξάμηνο με μέτρα ύψους ακόμα 4,5 δισ.
Ταυτόχρονα, όμως, το σχέδιο των μεταρρυθμίσεων θα συνεχιστεί και θα επιταχυνθεί. Οι φόροι θα συνεχίσουν να μειώνονται, οι επενδύσεις για νέες δουλειές να αυξάνονται, οι αλλαγές να προχωρούν.
Για να το πω πιο απλά, τα πάντα για εμάς, για τα επόμενα δύο χρόνια της θητείας μας, είναι επείγοντα. Η χώρα άλλωστε κινείται στην τροχιά του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0». Όπως σας είπα, 7,5 δισεκατομμύρια από τους πόρους του θα εισρεύσουν στην ελληνική οικονομία στους επόμενους μήνες. Είναι η εκκίνηση μιας συναρπαστικής διαδρομής. Μιας μοναδικής ευκαιρίας. Ενός σχεδίου με 175 καλά μελετημένες δράσεις, έργα, μεταρρυθμίσεις που θα απλωθούν σε τέσσερις εμβληματικές κατευθύνσεις: στην πράσινη μετάβαση, στον ψηφιακό μετασχηματισμό κράτους και επιχειρήσεων, στην απασχόληση, τις δεξιότητες και την κοινωνική συνοχή, και τέλος στις ιδιωτικές επενδύσεις και τα μεγάλα έργα. Ένα σχέδιο την ουσία του οποίου περιγράφουν πέντε απλές λέξεις: δουλειές και ανάπτυξη για όλους.
