Με συμβιβασμό των «27» ολοκληρώθηκε η επεισοδιακή συνεδρίαση της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ λίγο έλειψε να τινάξουν στον αέρα τη Σύνοδο τα αιτήματα Ισπανίας και Πορτογαλίας.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης παραδέχθηκε ότι οι συζητήσεις για την ενέργεια ήταν αρκετά δύσκολες. «Προσήλθαμε στο Συμβούλιο χωρίς να υπάρχει κοινός τόπος για το πώς πρέπει να αντιδράσουμε στην έκρηξη των τιμών φυσικού αερίου» και συνέχισε «Είχαμε μια δύσκολη συζήτηση για τα ζητήματα ενέργειας», ενώ ανέφερε, ότι συμπεριλήφθηκε ρητή αναφορά στο κείμενο συμπερασμάτων για την επιβολή πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου στη χονδρεμπορική αγορά.
«Παρά τις δυσκολίες και τις μικρές εντάσεις, που κάποιες φορές δραματοποιούνται από τα ΜΜΕ, καταλήξαμε σε κοινά συμπεράσματα, που είναι ικανοποιητικά, ώστε η ΕΕ να παρέμβει και να χρησιμοποιήσει τη δύναμή της για να σπάσει το παιχνίδι των κερδοσκόπων και να μη χρηματοδοτούμε τελικώς τον πόλεμο της Ρωσίας» και συμπλήρωσε «Τα βήματα που κάνουμε μπορεί να μην έχουν άμεσο αποτέλεσμα, αλλά έχουν αποτέλεσμα στις αγορές»
Για την Ουκρανία
Επιβεβαιώσαμε για ακόμη μια φορά τον απόλυτο συντονισμό μας ως προς την αντίδρασή μας στην απαράδεκτη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Την επιμονή μας να βαδίσουμε το δρόμο των κυρώσεων, την κοινή μας διαπίστωση ότι οι κυρώσεις αυτές οι οποίες επιβλήθηκαν από την Ευρώπη αλλά και από τους υπερατλαντικούς συμμάχους είναι εξαιρετικά αυστηρές και ήδη έχουν ουσιαστικά αποτελέσματα ως προς τη ρωσική οικονομία.
Και βέβαια, εκφράσαμε και τη δυσφορία μας για το γεγονός ότι ορισμένες χώρες, κάποιες εκ των οποίων είναι και μέλη του ΝΑΤΟ, δεν έχουν αυτή τη στιγμή συνταχθεί με την υπόλοιπη Δύση ως προς την εφαρμογή των κυρώσεων. Με αυτό τον τρόπο μειώνουν την αποτελεσματικότητά τους.
Η συνομιλία Μητσοτάκη με τον Zelenskyy
Σήμερα το πρωί είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω για ακόμη μια φορά με τον Πρόεδρο Zelenskyy. Τον ευχαρίστησα για τις ευχές του για την εθνική μας εορτή. Του θύμισα πόσο σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης έπαιξε η Οδησσός και συνολικά η περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.
Τον προσκάλεσα να απευθυνθεί στη Βουλή και πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι το οποίο θα μπορέσουμε να το οργανώσουμε τις επόμενες μέρες. Θεωρώ σημαντικό να ακουστεί και στο Εθνικό Κοινοβούλιο το μήνυμα ενός Προέδρου ο οποίος αμύνεται, ο ίδιος και η χώρα του, απέναντι σε μια βάρβαρη και παράνομη εισβολή.
Συμπεριλάβαμε στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μία ρητή αναφορά στην Μαριούπολη και θα είναι πραγματικά ευχής έργον εάν η Ρωσία αντιληφθεί ότι αυτή η τακτική των επιθέσεων, χωρίς καμία διάκριση, με αθώα θύματα, τη στριμώχνει ακόμα περισσότερο στη γωνία και κάνει ακόμα πιο δύσκολη την επίτευξη μιας επίλυσης, μιας κατ’ αρχάς εκεχειρίας, για να σταματήσουν σε πρώτη φάση οι εχθροπραξίες.
Για τα ζητήματα της ενέργειας
Καταφέραμε και πετύχαμε, μετά από πολλή επιμονή, να συμπεριληφθεί στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μία ρητή αναφορά στα πλαφόν των τιμών του φυσικού αερίου, ανάμεσα στις άλλες επιλογές που καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει, προκειμένου να συμπιέσουμε τις τιμές του φυσικού αερίου. Και, νομίζω, ότι υπάρχει και μια πολύ καλύτερη κατανόηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αλλά και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για το πώς δουλεύει η χονδρεμπορική αγορά φυσικού αερίου, για το πώς έχει γίνει αντικείμενο κερδοσκοπίας και για το πώς η αγορά αυτή ουσιαστικά δεν αντανακλά πια τις πραγματικές δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης.
Ταυτόχρονα, παραμένει ανοιχτό το άλλο σύνθετο ζήτημα: του τρόπου με τον οποίο η τιμή του φυσικού αερίου επηρεάζει την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας. Και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμευθεί ότι, μέχρι τον Μάιο, θα καταθέσει προτάσεις για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη και για το πώς θα διορθωθεί αυτή η στρέβλωση: μια πανάκριβη, οριακή τιμή φυσικού αερίου να καθορίζει ουσιαστικά την τιμή ηλεκτρικής ενέργειας, ασχέτως αν αυτή παράγεται από πολύ πιο φθηνές πηγές, όπως από υδροηλεκτρικά, από Aνανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Μακροχρόνιες αγορές υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ
Τέλος, με μεγάλη χαρά ακούσαμε τις ανακοινώσεις της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι πια η Ευρώπη, σε επίπεδο Επιτροπής, θα μπορεί να συζητά με μεγάλους προμηθευτές φυσικού αερίου, εν προκειμένω με τις ΗΠΑ, για μακροχρόνιες αγορές υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Είναι πάρα πολύ σημαντικό να μπορούμε να κάνουμε αυτές τις αγορές σε ευρωπαϊκό και όχι σε εθνικό επίπεδο. Έχουμε πολύ μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ ως Ευρώπη σε σχέση με κάθε κράτος-μέλος μεμονωμένα, αν σκεφτείτε μόνο ότι το 75% του φυσικού αερίου που διακινείται παγκοσμίως μέσω αγωγών κατευθύνεται από τη Ρωσία στην Ευρώπη, αυτό καταλαβαίνετε πόση δύναμη μας δίνει στη διαπραγμάτευση με τους προμηθευτές φυσικού αερίου.
Καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν είναι σε θέση να απορροφήσει πλήρως τις αυξήσεις των τιμών του πληθωρισμού
Και να κλείσω λέγοντας ότι όλες οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν κάνει εθνικές παρεμβάσεις για να συγκρατήσουν τις τιμές. Καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν είναι σε θέση να απορροφήσει πλήρως τις αυξήσεις των τιμών του πληθωρισμού. Είναι αποτέλεσμα του πολέμου οι τιμές που βλέπουμε σήμερα, είτε στην αγορά ενέργειας, είτε μετακυλιόμενες σε άλλες αγορές, όπως οι αγορές των τροφίμων. Είναι τιμές οι οποίες έχουν ως αποκλειστικό υπαίτιο στην παρούσα συγκυρία τον πρόεδρο Putin και την παράλογη, παράνομη, εισβολή την οποία επέλεξε να κάνει στην Ουκρανία.
Ενδεχόμενη παγκόσμια επισιτιστική κρίση
Τέλος, ένα ζήτημα το οποίο θα μας απασχολήσει ακόμα μετά βεβαιότητας τους επόμενους μήνες αφορά την ενδεχόμενη παγκόσμια επισιτιστική κρίση. Έχω συγκαλέσει σύσκεψη τη Δευτέρα με όλους τους αρμόδιους φορείς του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για να εξασφαλίσουμε την ασφάλεια τροφίμων στην πατρίδα μας.
Δεν υπάρχει κάποιο ζήτημα που αφορά στην Ελλάδα. Υπάρχει, όμως, πολύ μεγάλο ζήτημα για χώρες όπως, παραδείγματος χάριν, η Αίγυπτος, η οποία εισάγει το 80% του σιταριού της. 100.000.000 Αιγύπτιοι εισάγουν 80% του σιταριού τους από την Ρωσία και από την Ουκρανία. Και γι’ αυτό και ήταν πολύ θετική η πρωτοβουλία που ανέλαβε ο πρόεδρος Macron, για να μπορέσουμε σε παγκόσμιο επίπεδο να δούμε πώς μπορούμε από τώρα να προετοιμαστούμε για μια επερχόμενη κρίση, η οποία δεν πρέπει να μας βρει απροετοίμαστους.
Θα είναι πραγματικά μια τραγωδία αν μετά τον COVID-19, μετά την ενεργειακή κρίση, ακολουθήσει σε ένα χρόνο από τώρα -γιατί τότε θα δούμε τα αποτελέσματα μιας σποράς η οποία ενδεχομένως δεν θα γίνει στην Ουκρανία ή στην Ρωσία- αν ακολουθήσει και μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση.
Ερωτήσεις από τα ΜΜΕ
Γιάννης Καντέλης (ΣΚΑΪ): Πως θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της ενέργειας και των λογαριασμών που πληρώνουν οι καταναλωτές, που είναι άμεσο;
Από τη στιγμή που άρχισε να γίνεται η συζήτηση δημόσια για το ενδεχόμενο επιβολής πλαφόν, οι τιμές του φυσικού αερίου έπεσαν σημαντικά. Σήμερα έκλεισαν κάτω από τα 100 ευρώ τη μεγαβατώρα. Θα είναι, λοιπόν, μια σταδιακή διαδικασία για να μπορέσει η Ευρώπη να καταλήξει να πάρει μια ευρωπαϊκή απόφαση. Όμως, εμείς δεν περιμένουμε την Ευρώπη. Το πακέτο μέτρων το οποίο έχει ανακοινώσει η Ελληνική Κυβέρνηση χρηματοδοτείται από εθνικούς πόρους.
Σπύρος Μουρελάτος (ΑΝΤ1 και ΑΠΕ): Η συγκεκριμένη συμφωνία της κ. von der Leyen με τον κ. Biden για την προμήθεια των ευρωπαϊκών χωρών με 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, τι το θετικό επιφυλάσσει αυτή η συμφωνία για τη χώρα μας.
Κοιτάξτε, η χώρα μας αυτή τη στιγμή είναι καλυμμένη ως προς τις ανάγκες φυσικού αερίου. Η συμφωνία αυτή αφορά συμβόλαια ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου τα οποία λήγουν εντός του ’22.
Μπορεί η Ευρώπη, δηλαδή, να εξασφαλίσει ότι αυτό το οποίο δεν θα αγοράσει από τη Ρωσία θα το αγοράσει από αλλού σε καλές τιμές. Αρα άμεσο αντίκτυπο στην ελληνική αγορά δεν έχει καθώς -όπως σας είπα- η ελληνική αγορά είναι απολύτως καλυμμένη ως προς τις ανάγκες φυσικού αερίου, είτε αυτό προέρχεται από αγωγούς, είτε αυτό προέρχεται μέσω της Ρεβυθούσας με τη μορφή υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Τις θετικές επιπτώσεις θα τις δούμε στην πορεία, διότι όπως σας είπα όταν η Ευρώπη μπορεί και αθροίζει τη δύναμή της και αγοράζει μαζικά φυσικό αέριο, μπορεί να πετύχει καλύτερες τιμές από το να πηγαίνει κάθε χώρα να διαπραγματεύεται ξεχωριστά.
Νίκος Αρμένης (MEGA): Η Τουρκία είναι μία από τις χώρες οι οποίες δεν εφαρμόζουν τις κυρώσεις έναντι της Ρωσίας. Έγινε τέτοια συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο;
Υπάρχει και συγκεκριμένη αναφορά στα Συμπεράσματα, στο γεγονός ότι εκφράζουμε τον προβληματισμό μας για χώρες οι οποίες δεν συντάσσονται με τις υπόλοιπες, που έχουν επιβάλλει κυρώσεις. Διότι εδώ είναι ξεκάθαρο ότι οι κυρώσεις για να είναι αποτελεσματικές πρέπει να επιβάλλονται από όσο το δυνατόν περισσότερους. Και η Τουρκία δεν ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Είναι δική της επιλογή αλλά είναι και δική μας επιλογή αυτή την επιλογή της, να τη στηλιτεύουμε.
Σοφία Φασουλάκη (OPEN): Στην τελευταία σας ομιλία στη Βουλή είπατε ότι θα ερευνήσει η χώρα για πιθανά, για δυνητικά κοιτάσματα στα δυτικά της Κρήτης και στο Ιόνιο. Πόσο κοντά είμαστε σε αυτό; Είπατε ότι αναμένουμε ανακοινώσεις γι’ αυτό το θέμα.
Ναι, θα περιμένετε τις ανακοινώσεις λογικά τη μεθεπόμενη εβδομάδα. Αυτό το οποίο μπορώ να σας πω είναι ότι η χώρα έχει μία υποχρέωση να γνωρίζει εάν υπάρχουν εντός της ελληνικής επικράτειας κοιτάσματα φυσικού αερίου -τονίζω φυσικού αερίου- τα οποία να είναι εμπορικά αξιοποιήσιμα. Δεν το ξέρουμε ακόμα. Δεν το ξέρουμε, γιατί πολύ απλά δεν έχουν γίνει, με υπαιτιότητα πολλών, παρότι υπήρχαν κάποιοι στο παρελθόν που έδωσαν έμφαση σε αυτή την κατεύθυνση της ενεργειακής μας πολιτικής.
