Η αρχέγονη ανάγκη του ανθρώπου για καταφύγιο και ασφάλεια, επιβεβαιώθηκε με τον σκληρότερο τρόπο εξαιτίας της πανδημίας. Ωστόσο, ως δεδομένο και σε συνδυασμό με το χαμηλό επενδυτικό κόστος στην Ελλάδα, αποτελεί εφαλτήριο ανάπτυξης για την ελληνική κτηματαγορά και την ελληνική οικονομία εν γένει.
Οι αισιόδοξες αυτές προβλέψεις επαληθεύονται άλλωστε και από στελέχη της κτηματαγοράς, που περιγράφουν πως αναμένουν μια έκρηξη της ζήτησης για το ελληνικό real estate. Σημαντικό βέβαια ρόλο στο θετικό κλίμα που δημιουργείται, θα παίξει ο ταχύς ρυθμός εμβολιασμών κατά της Covid-19, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, αλλά και η φιλο-επιχειρηματική πολιτική που ακολουθεί ήδη η κυβέρνηση.
Ευτυχώς, η Ελλάδα ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ως μέλος της ζώνης του ευρώ, έχει το προνόμιο να είναι μέσα στις εξελίξεις. Έχει λάβει έτσι, όλα εκείνα τα απαραίτητα μέτρα που χρειάζονται για να υποστηρίξει το επερχόμενο restart και πολύ χαρακτηριστικά προωθεί στην πράξη, όπως και οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, την πράσινη ανάπτυξη και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Μέχρι στιγμής δηλαδή, η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται πως αντιλαμβάνεται την αξία της γρήγορης επανεκκίνησης και της επιστροφής στην νέα κανονικότητα, σημεία που είναι άλλωστε και βασικές προτεραιότητες ολόκληρης της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Ένα ακόμη χαρακτηριστικό παράδειγμα που αποδεικνύει πως η ελληνική κυβέρνηση έχει αντιληφθεί πλήρως την σημασία ενός ολικού restart και γενικότερα της πραγματικότητας που βιώνουμε, είναι το σχέδιο «Ελλάδα 2.0», το οποίο παρουσιάστηκε πρόσφατα και που σύμφωνα μάλιστα με τους Financial Times είναι και ένα από τα καλύτερα στην ΕΕ. Βλέποντας κάποιος το σχέδιο «Ελλάδα 2.0», χωρίς να έχει και ιδιαίτερες γνώσεις οικονομικών, μπορεί εύκολα να καταλάβει πως το αναπτυξιακό πακέτο που αφορά την χώρα μας θα χρησιμοποιηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και προσβλέπει στην επόμενη ημέρα της ελληνικής οικονομίας. Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με το σχέδιο, το 57% θα χρηματοδοτήσει προγράμματα που αφορούν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Σε πλήρη αντίθεση δηλαδή με σχέδια τύπου «νταούλια 2.0» που υπόσχονται λεφτόδεντρα, εκτεταμένες διαγραφές χρεών και επιδοματικές ενισχύσεις, το σχέδιο της κυβέρνησης έχει φιλόδοξο, αλλά ρεαλιστικό και ξεκάθαρο στόχο που δεν είναι άλλος από την αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ κατά 7% και την δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας.
Σε παρόμοιο πλαίσιο, κινείται και η ελληνική κτηματαγορά που όλα δείχνουν πως θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην νέα εποχή για την ελληνική οικονομία. Απόδειξη αυτής της εκτίμησης είναι ότι το ελληνικό real estate, εξακολουθεί να παραμένει ψηλά στις προτιμήσεις τόσο των ξένων επενδυτικών κεφαλαίων, όσο και των εγχώριων. Φαίνεται δηλαδή, πως έχει προβάδισμα σε σχέση με άλλες αγορές ακινήτων, αφού έχει όλες εκείνες της δυνατότητες για να προσαρμοστεί με πιο γοργούς ρυθμούς στην νέα κανονικότητα της πράσινης εποχής και της ψηφιακής πραγματικότητας.
Υπάρχουν, ωστόσο και εκείνοι που βλέπουν αγκάθια στον δρόμο προς την νέα εποχή με χαρακτηριστικότερο, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Πράγματι, ένα από τα επακόλουθα της πανδημίας είναι ότι τα NPLs θα παρουσιάσουν αυξητική τάση και θα επηρεάσουν σημαντικά την εγχώρια αγορά real estate, αφού δεν είναι λίγες εκείνες οι περιπτώσεις όπου NPLs συνοδεύονται από ακίνητα ως collateral. Ωστόσο, δεν πρέπει να αγνοούμε ότι ένα από τα θετικά που έχουμε ακόμη ως μικρή οικονομία είναι το γεγονός πως το μεγαλύτερο μέρος του δανειακού χαρτοφυλακίου, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται στους ισολογισμούς των τραπεζών είναι ήδη εξασφαλισμένο με την μορφή ακινήτων.
Σύμφωνα λοιπόν με παράγοντες της αγοράς ακινήτων οι τράπεζες στην χώρα μας είναι προετοιμασμένες να δεχτούν το αναπτυξιακό κύμα και να υποστηρίξουν επαρκώς την επόμενη ημέρα της ελληνικής κτηματαγοράς. Ταυτόχρονα, οι επενδυτές βρίσκονται ήδη σε θέση αναμονής εξετάζοντας τα νέα δεδομένα. Οι ίδιοι κύκλοι παρατηρούν αυτά τα νέα δεδομένα και τις τάσεις όπως αυτές διαμορφώνονται.
Αναγνωρίζουν για παράδειγμα μια έντονη ζήτηση για οικιστικά ακίνητα, κυρίως σε περιοχές εκτός κέντρου και αρκετά μεγαλύτερα από ότι συνήθως. Αυτό συμβαίνει, γιατί την επόμενη ημέρα της πανδημίας μπορεί ένα μέρος των εργαζομένων να επιστρέψει στα γραφεία του, ένα άλλο όμως σημαντικό κομμάτι εργαζομένων θα συνεχίσει την τηλεργασία. Κατά συνέπεια, ο κόσμος αναζητά ακίνητα που έχουν μεγάλους χώρους και εξασφαλίζουν την ιδιωτικότητα που χρειάζονται για την δουλειά τους. Ακόμη, παρατηρείται υψηλή ζήτηση για συγκροτήματα γραφείων σε αντίθεση με εκείνα τα γραφεία που δεν βρίσκονται σε παραδοσιακά business center. Παρά ταύτα, βραχυπρόθεσμα, ακόμη και αυτά τα ακίνητα με αλλαγή χρήσης θα μπορούσαν να παραμείνουν ανταγωνιστικά. Ο κλάδος όμως εκείνος που επιδεικνύει την υψηλότερη ζήτηση και αρκετά έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον είναι αναμφισβήτητα ο κλάδος των logistics.
Οι επενδυτικές ευκαιρίες που υπάρχουν στην χώρα μας είναι αρκετές. Tο pro-business κλίμα που έχει διαμορφώσει η κυβέρνηση μέσα από τις σχετικές μεταρρυθμίσεις, η θετική άποψη που έχει καταγραφεί παγκοσμίως για την χώρα μας από την διαχείριση της πανδημίας, το μεσογειακό κλίμα και οι ανταγωνιστικές τιμές συντελούν σε ένα ιδανικό επενδυτικό περιβάλλον. Οι θετικές προβλέψεις ωστόσο, για να εξακολουθήσουν να υφίστανται, επιβάλλουν συνεχείς και συντονισμένες κινήσεις από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
