Το Κατάρ αγοράζει την Τουρκία «μπιρ παρά»

Το Κατάρ, για μία ακόμη φορά προσπαθεί να «ξελασπώσει» την τουρκική οικονομία. Συγκεκριμένα στο πλαίσιο της 6ης Συνεδρίασης της Ανώτατης Στρατηγικής Επιτροπής Τουρκίας-Κατάρ το Εμιράτο προχώρησε σε μια σειρά οικονομικών συμφωνιών που θα φέρουν ροή κεφαλαίων της τάξης των 300 εκατομμυρίων δολαρίων στην Τουρκία.

Στο πλαίσιο αυτών των συμφωνιών, η Αρχή Επενδύσεων του Κατάρ (QIA): (1) αγόρασε το 10% των μετοχών του Χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης (Borsa Istanbul), χωρίς να γίνει γνωστή η τιμή πώλησης των μετοχών. (2) αγόρασε το 42% του Istinye Park, ενός εμπορικού κέντρου στην Κωνσταντινούπολη, για το ποσό του 1 δισ. δολαρίων από την Dogus Holdin, (3) Η κυβέρνηση του Κατάρ θα επενδύσει στο έργο για την ανάπτυξη του Κεράτιου Κόλπου, της ιστορικής χερσονήσου της Κωνσταντινούπολης (Golden Horn Marina), όπου θα κατασκευαστούν δύο πολυτελείς μαρίνες, δύο ξενοδοχεία, ένα τζαμί και ένα εμπορικό κέντρο και (4)  θα προχωρήσει στην εξαγορά  του εμπορικού λιμένα της Αττάλειας. Τέλος η συμφωνία περιλαμβάνει και στην σύσταση κοινής επιτροπής εμπορίου για να προωθούν τα αγαθά των δύο χωρών στις ελεύθερες ζώνες.

500 τουρκικές εταιρείες στο Κατάρ

Αυτή τη στιγμή, πάνω από 500 τουρκικές εταιρείες λειτουργούν στο Κατάρ και περίπου 180 εταιρείες του Κατάρ στην Τουρκία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι το 2018 ο εμίρης του Κατάρ δώρισε στον Erdoğan ένα αεροσκάφος τύπου Boeing αξίας 400 εκατομμυρίων δολαρίων. Τούρκος διπλωμάτης και στενός φίλος του Erdoğan ανέφερε ότι οι Καταριανοί  είχαν το 2019 άμεσες και έμμεσες επενδύσεις στην Τουρκία που ξεπερνούσαν  τα 23 δις δολάρια. Επίσημη ανάλυση αυτού του αριθμού δεν υπάρχει.

Δεν είναι η πρώτη φορά που το Εμιράτο του Κατάρ «βάζει πλάτη» στην τουρκική οικονομία. Πρόσφατα με την κρίση του κορωνοϊού, όταν τα αποθεματικά της κεντρικής τράπεζα της Τουρκίας υποχωρούσαν σε αρνητικό έδαφος η Ντόχα στήριξε την κεντρική τράπεζα της Τουρκίας με μια συμφωνία ανταλλαγής νομισμάτων ύψους 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Τι έχει αγοράσει το Κατάρ στην Τουρκία

Ας δούμε όμως αναλυτικά τι έχει αγοράσει τα τελευταία χρόνια το Κατάρ των 300.000 κατοίκων στην Τουρκία. Οι Καταριανοί αγόρασαν ένα εργοστάσιο τεθωρακισμένων οχημάτων αξίας 1 δις δολαρίων για μόλις 50 εκατομμύρια δολάρια. Αυτό ήταν το τίμημα για το 50% της BMC, ενός από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές εμπορικών και στρατιωτικών οχημάτων της Τουρκίας. Το άλλο μισό ανήκει σε έναν επιχειρηματία με στενούς δεσμούς με τον Erdoğan, τον Εθέμ Σανσάκ. Επίσης εξαγόρασαν επίσης το μεγαλύτερο πάροχο συνδρομητικής τηλεόρασης της Τουρκίας, Digiturk / όμιλος media ATV-Sabah. Αγόρασαν την πλειοψηφία των μετοχών της βιομηχανίας πουλερικών Banvit και του πολυκαταστήματος Beymen. Προχώρησαν σε αγορές ακινήτων όπως αρχοντικά στο Βόσπορο της Κωνσταντινούπολης όπως τα γνωστά, ξύλινα σπίτια στο Σουλειμανιέ της Κωνσταντινούπολης -χαρακτηρισμένα ως μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από την UNESCO-, πολυκατοικίες, ξενοδοχεία στο παραθαλάσσιο θέρετρο της Μαρμαρίδας και ολόκληρο το οροπέδιο των Σουρμένων στη βόρεια περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της  μητέρας του Εμίρη, Σεϊχα Μοζά μπιντ Νασέρ,η οποία  αγόρασε ένα οικόπεδο 44 στρεμμάτων πάνω από εκεί που θα περάσει η νέα διώρυγα του Βοσπόρου. Απλή σύμπτωση; Μεγάλο μέρος του τουρκικού τύπου αλλά και σύσσωμη η αντιπολίτευση αναρωτιέται ποια θα είναι η συνέχεια και τι άλλο έχει υποσχεθεί ο Erdoğan στο Κατάρ.  Το Kanal Istanbul; το Ταμείο Πλούτου της Τουρκίας, την Κρατική Vakıfbank; ή  την Turkish Airlines;

Μήπως τελικά η σημερινή συμφωνία έρχεται να «ξεπληρώσει» την στήριξη του Κατάρ τον περασμένο Μάιο όταν, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας τριπλασίασε τη συμφωνία ανταλλαγής συναλλάγματος με τη Ντόχα στα 15 δισ. δολάρια; Το μέλλον θα δείξει. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το «πουλόβερ της τουρκικής οικονομίας» άρχισε να ξηλώνεται επικίνδυνα. 

Χρήστος Κουπελίδης
Οικονομολόγος – Σύμβουλος Επιχειρήσεων. P&I – Products & Investment – Business Management Consulting. Πρώην Διευθυντής Εισηγμένων Εταιρειών του Χρηματιστηρίου Αθηνών.