Το 2020 γιορτάστηκαν τα 250 χρόνια από τη γέννηση του Ludwig van Beethoven στη Βόννη το 1770. Δεκάδες νέες βιογραφίες, αναλύσεις έργων και αποτιμήσεις της συμβολής του Μπετόβεν στη παγκόσμια μουσική δημοσιεύτηκαν τον προηγούμενο χρόνο.
Ανάμεσά τους και η βιογραφία «Ένας ευαίσθητος τιτάνας» της Κρίστινε Άιχελ (“Der empfindsame Titan”, Christine Eichel ). Στο επίκεντρο του βιβλίου της βρίσκονται οι δύο καθοριστικές για την πορεία της κλασσικής μουσικής συμφωνίες του Μπετόβεν, η 5η με την επωνυμία «Συμφωνία του Πεπρωμένου» και η 9η συμφωνία η επονομαζόμενη «Χορωδιακή». Γύρω από αυτά τα δύο κορυφαία συμφωνικά έργα η Γερμανίδα συγγραφέας εξιστορεί τη ζωή του μεγάλου Γερμανού συνθέτη αναφερόμενη στη δύσκολη προσωπική του ζωή, τους θριάμβους και τις ήττες, τον εθισμό στο ποτό, τους ανεκπλήρωτους έρωτες αλλά και η κατάθλιψη που προκάλεσε στον συνθέτη την σταδιακή απώλεια της ακοής λίγο πριν φθάσει τα 30. Αναφορές ακόμα και στα δύσκολα παιδιά του χρόνια στη Βόννη και το όνειρο του πατέρα του να κάνει τον μικρό Ludwig ένα «παιδί θαύμα», ένα νέο Wolfgang Amadeus Mozart.
Αναφορικά με τη «Συμφωνία του Πεπρωμένου» η συγγραφέας κάνει λόγο για «μουσική εξέγερση» του Γερμανού συνθέτη κατά των πολιτικών συνθηκών και καταστάσεων της εποχής αλλά και των προσωπικών χτυπημάτων της μοίρας. Για την «Χορωδιακή», την τελευταία συμφωνία που ολοκλήρωσε ο Γερμανός μουσουργός, η Κριστίνα Άιχελ σημειώνει ότι «αποδείχθηκε ως η πραγματική συμφωνία του πεπρωμένου των Γερμανών» από τη στιγμή που χρησιμοποιήθηκε ως μουσική υπόκρουση για όλα τα καθεστώτα: από τους ναζί του Χίτλερ μέχρι το ανατολικογερμανικό κομμουνιστικό καθεστώς.
Οι ναζί θεωρούσαν τον Μπετόβεν και ιδίως την 9η συμφωνία ως την «αιχμή του δόρατος» της πραγματικής «γερμανικής μουσικής», παρά το γεγονός ότι ο Αδόλφος Χίτλερ ήταν οπαδός του Βάγκνερ και δεν συμπαθούσε ιδιαίτερα τον Μπετόβεν. Όμως και οι Γερμανοί κομμουνιστές, θεωρούσαν ότι η 9η εξέφραζε, τουλάχιστον σε ένα βαθμό, την ιδεολογία τους. Το 1927 σε άρθρο στην εφημερίδα του γερμανικού κομμουνιστικού κόμματος «Κόκκινη Σημαία» ο αριστερός συνθέτης Hanns Eisler (Χανς Άισλερ) χαρακτήριζε την 9η «υπόσχεση για τη νίκη του εργατικού κινήματος».
Κλείνοντας τη βιογραφία της η Γερμανίδα συγγραφέας σημειώνει ότι όταν ο Μπετόβεν πέθανε στη Βιέννη το Μάρτιο του 1827, σε ηλικία μόλις 56 ετών, συμμετείχαν στη κηδεία του περισσότεροι από 20.000 άνθρωποι παρά το γεγονός ότι εκείνη τη μέρα επικρατούσε πολικό ψύχος.
“Der empfindsame Titan”Ludwig van Beethoven im Spiegel seiner wichtigsten Werke -von Christine Eichel – Blessing Verlag
Christine Eichel liest aus “Der empfindsame Titan”
DW
