“Το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα πλησιάζει στο τέλος του και παρά την πρόοδο στην τεχνολογική πρόοδο και τη μείωση της φτώχειας, η συνεργατική παγκόσμια τάξη (cooperative world order) πραγμάτων που πολλοί φαντάζονταν πριν από 25 χρόνια δεν έχει γίνει πραγματικότητα”. Αυτό ήταν το εναρκτήριο μήνυμα της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην κεντρική ομιλία που εκφώνησε σήμερα στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας, η Πρόεδρος της ΕΕ έκανε μια διάγνωση της παγκοσμιοποίησης στον σημερινό κόσμο: πέρυσι, τα εμπόδια του παγκόσμιου εμπορίου τριπλασιάστηκαν σε αξία, οι έλεγχοι τεχνολογίας τετραπλασιάστηκαν τις τελευταίες δεκαετίες, οι εξαρτήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας έχουν οπλιστεί και οι ίδιοι οι διασυνδέσεις που φέρνουν τον κόσμο κοντά, όπως τα υποθαλάσσια καλώδια, έχουν γίνει στόχος.
«Έχουμε εισέλθει σε μια νέα εποχή σκληρού γεωστρατηγικού ανταγωνισμού. Οι μεγάλες οικονομίες του κόσμου συναγωνίζονται για πρόσβαση σε πρώτες ύλες, νέες τεχνολογίες και παγκόσμιους εμπορικούς δρόμους», σημείωσε η Πρόεδρος.
Ωστόσο, εξέφρασε τη βαθιά της πεποίθηση ότι πρέπει να υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ της διαφύλαξης της ασφάλειας και της εκμετάλλευσης ευκαιριών για καινοτομία και ενίσχυση της ευημερίας για τους ανθρώπους.
Η Πρόεδρος υπενθύμισε ότι η ΕΕ είναι η δεύτερη παγκόσμια οικονομία και ο μεγαλύτερος εμπορικός τομέας στον κόσμο. Επωφελείται από μια μοναδική κοινωνική οικονομία της αγοράς, με υψηλά κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα, χαμηλές ανισότητες και μια τεράστια δεξαμενή ταλέντων.
Περιέγραψε τα κύρια σημεία του οδικού χάρτη που θα εγκριθεί από την Επιτροπή την επόμενη εβδομάδα για να καθοδηγήσει το έργο της τα επόμενα πέντε χρόνια: «Το επίκεντρο θα είναι η αύξηση της παραγωγικότητας καλύπτοντας το χάσμα καινοτομίας. Ένα κοινό σχέδιο για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και την ανταγωνιστικότητα. Να ξεπεραστούν οι ελλείψεις δεξιοτήτων και εργατικού δυναμικού και να μειωθεί η γραφειοκρατία. Είναι μια στρατηγική για να γίνει η ανάπτυξη ταχύτερη, καθαρότερη και πιο δίκαιη, διασφαλίζοντας ότι όλοι οι Ευρωπαίοι μπορούν να επωφεληθούν από την τεχνολογική αλλαγή».
Οι τρεις βασικούς πυλώνες του νέου σχεδίου
Η Πρόεδρος της ΕΕ, φον ντερ Λάιεν περιέγραψε τους τρεις βασικούς πυλώνες του νέου σχεδίου: βαθύτερες και πιο ρευστοποιήσιμες αγορές κεφαλαίων, μεγαλύτερη ευκολία επιχειρηματικής δραστηριότητας και ασφαλέστερο ενεργειακό εφοδιασμό.
Με μια Ευρωπαϊκή Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων, νέα αποταμιευτικά και επενδυτικά προϊόντα, κίνητρα για επιχειρηματικά κεφάλαια και ανανεωμένη ώθηση για απρόσκοπτες ροές επενδύσεων, η ΕΕ θα κινητοποιήσει κεφάλαια για να υποστηρίξει την καινοτομία made in-Europe.
Η Πρόεδρος της ΕΕ φον ντερ Λάιεν εκτίμησε επίσης την ευκολία της επιχειρηματικής δραστηριότητας στην ΕΕ: «Πολλά από τα κορυφαία ταλέντα μας εγκαταλείπουν την ΕΕ επειδή είναι ευκολότερο να αναπτύξουν τις εταιρείες τους αλλού. Και πάρα πολλές εταιρείες δεν προχωρούν τις επενδύσεις τους στην Ευρώπη λόγω περιττής γραφειοκρατίας». Για να το αντιμετωπίσει, ανακοίνωσε μια εκτεταμένη απλούστευση των κανόνων βιώσιμης χρηματοδότησης και δέουσας επιμέλειας.
Τόνισε επίσης την ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα εναπομείναντα εθνικά εμπόδια στην ενιαία αγορά της ΕΕ. Αντί να ασχολούνται με 27 εθνικές νομοθεσίες, οι καινοτόμες εταιρείες θα πρέπει να λειτουργούν υπό το λεγόμενο 28ο καθεστώς σε ολόκληρη την Ένωση, με ένα ενιαίο πλαίσιο εταιρικού δικαίου, αφερεγγυότητας, εργατικού δικαίου, φορολογίας κ.λπ. εμπόδια για την κλιμάκωση σε όλη την Ευρώπη. Γιατί η ηπειρωτική κλίμακα είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημά μας σε έναν κόσμο γιγάντων», ανέφερε η Πρόεδρος.
Όσον αφορά τον ενεργειακό εφοδιασμό, η Πρόεδρος επαίνεσε την ταχύτητα με την οποία η Ευρώπη απαλλάχθηκε από την εξάρτησή της από τη Ρωσία μετά την προσπάθεια του Βλαντιμίρ Πούτιν να εκβιάσει την ΕΕ με ενέργεια όταν εισέβαλε στην Ουκρανία. «Αλλά η ελευθερία είχε ένα τίμημα. Τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις είδαν υπερβολικά υψηλό κόστος ενέργειας και οι λογαριασμοί για πολλούς δεν έχουν ακόμη μειωθεί», πρόσθεσε ο Πρόεδρος.
Αν και η καθαρή ενέργεια ευδοκιμεί στην ΕΕ, η Πρόεδρος είπε ότι η Ένωση πρέπει ακόμη να κινητοποιήσει ιδιωτικά κεφάλαια για να εκσυγχρονίσει τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και τις υποδομές αποθήκευσης, να συνδέσει καλύτερα τα καθαρά ενεργειακά της συστήματα με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και ότι όλα τα εμπόδια που απομένουν για τη δημιουργία μιας πραγματικής ενέργειας Η Ένωση πρέπει να καταργηθεί.
Μια ανοιχτή και παγκόσμια Ευρώπη
Προχωρώντας στην παγκόσμια σκηνή, η φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε τη δέσμευση της ΕΕ στη Συμφωνία του Παρισιού και είπε ότι η Ευρώπη θα παραμείνει στην πορεία. Κάλεσε επίσης ενότητα για να αξιοποιήσει τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης και να διαχειριστεί τους κινδύνους της. Είπε: «Η Ευρώπη θα συνεχίσει να επιδιώκει συνεργασία – όχι μόνο με τους μακροχρόνιους ομοϊδεάτες μας φίλους, αλλά με οποιαδήποτε χώρα με την οποία μοιραζόμαστε συμφέροντα. Το μήνυμά μας προς τον κόσμο είναι απλό: εάν υπάρχουν αμοιβαία οφέλη, είμαστε έτοιμοι να επικοινωνήσουμε μαζί σας. Η Ευρώπη είναι ανοιχτή για επιχειρήσεις».
Υπογράμμισε τις σημαντικές συμφωνίες που επετεύχθη από την Ευρωπαϊκή Ένωση τις τελευταίες εβδομάδες με την Ελβετία, τη Mercosur και το Μεξικό, οι οποίες καταδεικνύουν την ελκυστικότητα της προσφοράς της ΕΕ. Με βάση αυτά τα επιτεύγματα, ανακοίνωσε ότι το πρώτο ταξίδι της νέας Επιτροπής θα είναι στην Ινδία, όπου θα επιδιώξει να αναβαθμίσει μια στρατηγική εταιρική σχέση με τη μεγαλύτερη χώρα και δημοκρατία στον κόσμο.
Όσον αφορά την Κίνα, υπενθύμισε ότι η ΕΕ έχει λάβει μέτρα ως απάντηση στις στρεβλώσεις της αγοράς της Κίνας, και ενώ θα συνεχίσει να απορρίπτει τον κίνδυνο της οικονομίας της, η ΕΕ θα πρέπει να αδράξει την ευκαιρία να συνεργαστεί με την Κίνα και, όπου είναι δυνατόν, να επεκτείνει το αμοιβαία επωφελές εμπόριο και επενδυτικούς δεσμούς.
Τέλος, η von der Leyen αναφέρθηκε στη στενή συνεργασία της ΕΕ με τις ΗΠΑ. Τόνισε ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες απασχολούν 3,5 εκατομμύρια Αμερικανούς, τα αμερικανικά φάρμακα παρασκευάζονται με ευρωπαϊκά χημικά και εργαλεία, η Ευρώπη εισάγει διπλάσιες ψηφιακές υπηρεσίες από τις ΗΠΑ από ό,τι από ολόκληρη την Ασία-Ειρηνικό και το 50% του LNG που εισάγεται από την ΕΕ προέρχεται από τις ΗΠΑ. Μαζί, η ΕΕ και οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 30% του παγκόσμιου εμπορίου σε αγαθά και υπηρεσίες.
«Πολλά διακυβεύονται και για τις δύο πλευρές. Επομένως, η πρώτη μας προτεραιότητα θα είναι να εμπλακούμε έγκαιρα, να συζητήσουμε κοινά συμφέροντα και να είμαστε έτοιμοι να διαπραγματευτούμε. Θα είμαστε πραγματιστές, αλλά θα παραμένουμε πάντα στις αρχές μας. Να προστατεύσουμε τα συμφέροντά μας και να υπερασπιστούμε τις αξίες μας – αυτός είναι ο ευρωπαϊκός τρόπος», κατέληξε η Πρόεδρος.
