Φεύγοντας από την Αίγυπτο, ο Ντόναλντ Τραμπ άφησε πίσω του μια εικόνα αισιοδοξίας αλλά και αβεβαιότητας στη Μέση Ανατολή. Οι όμηροι που κρατούνταν στη Γάζα τα τελευταία δύο χρόνια απελευθερώθηκαν και οι βομβαρδισμοί σταμάτησαν, όμως το ερώτημα, σύμφωνα με το CNN, παραμένει: “έχει πραγματικά τελειώσει ο πόλεμος Ισραήλ–Χαμάς;”
Ο Τραμπ δηλώνει “ο πόλεμος τελείωσε”
Κατά την ομιλία του στην Κνεσέτ, ο Ντόναλντ Τραμπ εξήρε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου για το «θάρρος» του να τερματίσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις που ξεκίνησαν μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023. Ο ίδιος ο Νετανιάχου, ωστόσο, δεν έχει προβεί σε καμία επίσημη δήλωση που να επιβεβαιώνει κάτι τέτοιο. Αντιθέτως, λίγες ώρες πριν την άφιξη του Αμερικανού προέδρου στο Τελ Αβίβ, υπογράμμισε πως «η εκστρατεία δεν έχει ολοκληρωθεί», επικαλούμενος τις συνεχιζόμενες απειλές κατά της ασφάλειας του Ισραήλ.
Παρά τις πιέσεις της Ουάσιγκτον, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δεν συνόδευσε τον Τραμπ στην επίσημη τελετή ειρήνης στο Κάιρο, μια απόφαση που, σύμφωνα με πληροφορίες, ενδέχεται να υπαγορεύτηκε από την ίδια την αμερικανική πλευρά.
Από το προεδρικό αεροσκάφος, ο Τραμπ δήλωσε κατηγορηματικά ότι «ο πόλεμος τελείωσε», προειδοποιώντας ότι η συνέχιση των εχθροπραξιών θα πλήξει την «κληρονομιά» του Νετανιάχου. «Το Ισραήλ, με τη βοήθειά μας, έχει κερδίσει όσα μπορούσε να κερδίσει με τα όπλα. Τώρα είναι η ώρα να μεταφράσουμε αυτές τις νίκες σε ειρήνη και ευημερία για ολόκληρη τη Μέση Ανατολή», τόνισε. Ωστόσο, οι αναλυτές εκτιμούν ότι η πραγματική πρόκληση ξεκινά τώρα: η εφαρμογή της ειρηνευτικής συμφωνίας και η διασφάλιση της σταθερότητας στη Γάζα.
Το Ιράν, η Χαμάς και το αβέβαιο μέλλον της Γάζας
Ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα σημεία της ομιλίας Τραμπ ήταν η αναφορά του στην «προοπτική ένταξης του Ιράν στη νέα περιφερειακή τάξη». Η φράση αυτή προκάλεσε αντιδράσεις στο Ισραήλ, καθώς θεωρείται ότι νομιμοποιεί τον βασικό αντίπαλο της χώρας.
Την ίδια ώρα, οι αραβικές χώρες του Κόλπου εμφανίζονται επιφυλακτικές. Ζητούν εγγυήσεις ότι το Ισραήλ δεν θα επαναλάβει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και σαφές χρονοδιάγραμμα για τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους – ζήτημα που παραμένει «κόκκινη γραμμή» για τον Νετανιάχου.
Ανοιχτό μένει και το ερώτημα της στάσης της Χαμάς, η οποία μέχρι στιγμής αρνείται να παραδώσει τα όπλα και να εγκαταλείψει την εξουσία στη Γάζα. Χωρίς αυτήν την προϋπόθεση, η ανοικοδόμηση της περιοχής φαντάζει δύσκολη, αν όχι αδύνατη.
Το στοίχημα της ανοικοδόμησης
Σύμφωνα με διεθνείς εκτιμήσεις, η πλήρης ανασυγκρότηση της Γάζας θα χρειαστεί τουλάχιστον δέκα χρόνια και επενδύσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων. Οι ΗΠΑ επιχειρούν να επαναλάβουν ένα «μοντέλο τύπου Ιράκ», αλλά με λιγότερη στρατιωτική εμπλοκή και περισσότερη περιφερειακή συνεργασία.
Στο Κάιρο προγραμματίζεται διεθνής σύνοδος συντονισμού, όπου θα καθοριστεί το πλαίσιο της οικονομικής στήριξης και το χρονοδιάγραμμα της ειρηνευτικής διαδικασίας. Ωστόσο, όσο η Χαμάς δεν αφοπλίζεται, ο φόβος νέας ανάφλεξης παραμένει ορατός.
