200 χρόνια Johann Strauss – Πως έγινε ο βασιλιάς του Βαλς  

Casino Zoegernitz / Sima Prodinger

To Βιεννέζικο βαλς 150 χρόνια πριν, θεωρείτο κακό να το χορέψεις, στην εποχή μας όμως έγινε μέρος της Βιεννέζικης πολιτιστικής κληρονομιάς UNESCO.  Τον Γιόχαν Στράους οι κάτοικοι της Βιέννης τον λατρεύουν, τα χορευτικά βαλς της ‘δυναστείας Strauss’, θριάμβευσαν σε όλο τον κόσμο όσο  κανένα άλλο, πουθενά αλλού.

Πως ξεκίνησαν τα Βαλς

Η Βιεννέζικη κουλτούρα ξεκίνησε 200 χρόνια πριν, όταν η Ευρώπη αναδιαρθρώθηκε στο Συνέδριο της Βιέννης το 1814. Η μαγική φράση, ώστε να γίνει ευχάριστη η διαμονή των καλεσμένων της διαπραγμάτευσης,  ήταν: “Το Συνέδριο χορεύει”, τότε η Βιέννη ταλαντεύτηκε στους ξέφρενους ρυθμούς της και έγινε η πόλη του βαλς!

Το Βιεννέζικο Βαλς γεννήθηκε στη Βιέννη, στην Αυστρία, και θεωρείται ένας από τους αρχαιότερους απαλούς χορούς. Πολύ πριν εισαχθεί στην υψηλή κοινωνία, οι χωρικοί, και γενικά ο φτωχός λαός της Αυστρία και της Βαυαρίας, χόρευαν «στριφογυριστούς» (με πολλές στροφές) χορούς, όμοιους, τόσο χορευτικά, όσο και μουσικά, με το Βιεννέζικο Βαλς.

Oesterreich Werbung / Diejun

Η αυτοκρατορία των Στράους

Ο Johann Strauss Sr. (ο Πρεσβύτερος: 1804-1849) συνέθεσε το ‘Εμβατήριο Ραντέτσκυ’, προς τιμή του Αυστριακού Στρατάρχη Ραντέτσκυ για τις νίκες του στην Ιταλία.

Ο Johann Strauss Jr. (ο νεότερος: 1825-1899) έμεινε στην ιστορία ως ο ‘Βασιλιάς του Βαλς’, οι περιοδείες του, τον οδήγησαν στη Ρωσία και την Αμερική. Ο Στράους έδωσε το στίγμα της μεγαλοπρέπειας. Μεγάλα σαλόνια λαμπερά και κατάφωτα που τα διακατέχει όμως μία αίσθηση μελαγχολίας,  αλλά και μίας αυτοκρατορίας έτοιμης να καταρρεύσει.  Τα αδέλφια του Josef και Eduard συνέχισαν τη μουσική παράδοση της οικογένειας, ενώ ο ίδιος στράφηκε στην οπερέτα.

Ο Γαλάζιος Δούναβης και η φημολογία του..

Από τα 500 περίπου έργα του, αυτό που ξεχωρίζει είναι ο ‘ωραίος Γαλάζιος Δούναβης’. Το έγραψε στο διαμέρισμά του στην Pratestrabe 54 το οποίο έως σήμερα είναι καλοδιατηρημένο και αξίζει να το επισκεφθείτε.

Παίχτηκε το 1867 σε μία συναυλία της ‘Ένωσης Ανδρικών Χορωδών Βιέννης’ θεωρήθηκε όμως ήπια επιτυχία και ο Στράους φημολογείται ότι είπε: ‘Να πάει στο διάολο το βαλς, λυπάμαι μόνο για την coda.. μακάρι να ήταν επιτυχία!’.

Ο Γιόχαν Στράους με την ορχήστρα του (Μουσείο της δυναστείας Στράους)

Το έργο αργότερα έγινε ανεπίσημα ο Εθνικός Αυστριακός Ύμνος, αλλά και το σήμα της Αυστριακής Ραδιοφωνίας (ORF), ενώ στην Πρωτοχρονιάτικη συναυλία της Φιλαρμονικής της Βιέννης, κάθε χρόνο περιλαμβάνεται ο Γαλάζιος Δούναβης στο πρόγραμμά της.

Όταν ανακηρύχθηκε η ‘ανεξαρτησία της Αυστρίας’ το 1945 το βαλς παίχτηκε μπροστά από το κοινοβούλιο και η Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου Αυστρίας, έπαιξε επίσης το βαλς μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Επιπλέον η Austrian Airlines παίζει μουσική καθώς οι επιβάτες της επιβιβάζονται στο αεροπλάνο ενώ το βαλς έγινε ευρέως διαδεδομένο και στην pop κουλτούρα με την Αμερικάνικη σειρά ‘The Simpsons’.

Η Unesco και τα 5000 βήματα

Τον Νοέμβριο 2017 η UNESCO πρόσθεσε το βιεννέζικο βαλς στον αυστριακό κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Το βαλς έχει παράδοση, μεταβιβάζεται τόσο η συγκεκριμένη τεχνική παιξίματος και ερμηνευτική μέθοδος  όσο και ο ίδιος ο χορός μέσω χορευτικών ορχηστρών, χορωδιών και σχολών χορού.

Άλλωστε μην ξεχνάμε ότι κάποιος που χορεύει δώδεκα βαλς σε ένα μόνο βράδυ, θα έχει ολοκληρώσει περίπου μία ώρα σωματικής άσκησης, συμπεριλαμβανομένων 2.500 στροφών, 5.000 βημάτων απόστασης 5 χιλιομέτρων.

Δείτε το σπίτι του Στράους: https://www.wien.info/en/art-culture/music-stage-shows/classic/house-of-strauss-436762