Στην σημερινή εποχή όπου ο ρόλος της διοίκησης των επιχειρήσεων συνεχώς αναπροσαρμόζεται και αλλάζει, η επιτυχία των στόχων της εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό, από το κατά πόσο είναι έτοιμη να περιορίζει και να προβάλει τους κινδύνους. Στη κατεύθυνση αυτή σημαντική είναι η συμβολή του Εσωτερικού Ελέγχου, ο οποίος λειτουργεί αποτρεπτικά και συμβουλευτικά.
Ο νέος νόμος 4706/2020, που ισχύει από το καλοκαίρι του 2020, ενσωματώνοντας την Ευρωπαϊκή Οδηγία (2017/828), εισάγει μεταξύ άλλων ένα αυστηρότερο πλαίσιο, που καθιστά υποχρεωτική την ύπαρξη Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης και ενισχύει τον ρόλο της Επιτροπής Εσωτερικού Ελέγχου (άρθρα 15 & 16).
Βασικός στόχος του νομοθέτη ήταν η θέσπιση Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου, στη θέση της ήδη προβλεπόμενης αντίστοιχης υπηρεσίας, με διευρυμένες αρμοδιότητες και εχέγγυα για την ορθή λειτουργία και ανταπόκριση, στις απαιτήσεις του ρόλου της.
Για πρώτη φορά καθορίζονται με σαφήνεια τα ζητήματα οργανωτικής διάρθρωσης της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου της εταιρείας. Η Μονάδα συνιστά πλέον ανεξάρτητη οργανωτική μονάδα εντός της εταιρείας, με στόχο την παρακολούθηση και βελτίωση των λειτουργιών και των πολιτικών της.
Επικεφαλής της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου
Ο επικεφαλής της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου ορίζεται από το Διοικητικό Συμβούλιο, είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, προσωπικά και λειτουργικά ανεξάρτητος και αντικειμενικός. Υπάγεται διοικητικά στον Διευθύνοντα Σύμβουλο και λειτουργικά στην Επιτροπή Ελέγχου. Περαιτέρω ο νόμος ορίζει τον τρόπο που επιλέγονται καθώς και τα κωλύματα διορισμού, των απασχολούμενων στην Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου, συμπεριλαμβανομένου και του επικεφαλής αυτής. Επίσης ο επικεφαλής της μονάδας έχει την υποχρέωση να παρίσταται στις Γενικές Συνελεύσεις των μετόχων.
Η προθεσμία γνωστοποίησης διευρύνεται, καθώς ορίζεται στις 20 ημέρες από την μεταβολή (έναντι 10ημέρου του προηγούμενου νόμου). Προβλέπονται ευρείες αρμοδιότητες ελέγχου από τον επικεφαλής της μονάδας, όπως δικαιούται να έχει πρόσβαση σε οποιαδήποτε οργανωτική μονάδα της εταιρείας και να λαμβάνει γνώση οποιουδήποτε στοιχείου απαιτείται για την άσκηση των αρμοδιοτήτων του.
Αρμοδιότητες της Μονάδας Εσωτερικού
Στο νόμο περιγράφονται κατ’ ελάχιστον, οι αρμοδιότητες της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου. Ειδικότερα, παρακολουθεί, ελέγχει και αξιολογεί, την λειτουργία της εταιρείας, ιδίως ως προς την επάρκεια και την ορθότητα της παρεχόμενης χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, ως προς την εφαρμογή του κανονισμού λειτουργίας, τους μηχανισμούς διασφάλισης της ποιότητας & εταιρικής διακυβέρνησης, καθώς και την τήρηση των δεσμεύσεων που περιέχονται σε ενημερωτικά δελτία και τα επιχειρηματικά σχέδια.
Σημαντική αλλαγή είναι η υποχρέωση παροχής οποιαδήποτε πληροφορίας από τον Εσωτερικό Ελεγκτή προς την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, χωρίς πλέον να απαιτείται προηγούμενη έγκριση από το ΔΣ της εταιρείας.
Ο νόμος 4607/2020 ενισχύει τον θεσμό του Εσωτερικού Ελέγχου. Η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου αναβαθμίζεται με αυξημένες αρμοδιότητες, ενώ γίνεται ιδιαίτερη ρητή μνεία στον επικεφαλής, στον οποίο δίδεται αυξημένη βαρύτητα.
Η βασική λειτουργία του εσωτερικού ελέγχου δεν στάματα μόνο στην εξάλειψη των κινδύνων που θα μπορούσαν να απειλήσουν την επιχείρηση, αλλά προχωρά και στην πρόβλεψη της μελλοντικής ύπαρξης των κινδύνων. Προς την κατεύθυνση αυτή ο νέος νόμος έρχεται να συμβάλλει, δίνοντας τα απαραίτητα «εργαλεία», στην καλύτερη διάγνωση και διαχείριση των κινδύνων της επιχείρησης.