Νύχτες νοσταλγικές, με πανσέληνο και αύρα καλοκαιρινή. Νότες της φύσης μπερδεμένες μυρωδιές από αγιόκλημα, νυχτολούλουδο και γιασεμί, γνώριμες από τα παιδικά μας χρόνια. Κόσμος απλός καθημερινός, συρρέει με ανυπομονησία στο “σινεμαδάκι” της γειτονιάς του, κάτω από τα αστέρια. Δίπλα στον παφλασμό των κυμάτων ή στη θέα ενός ολάνθιστου κήπου, μέσα στις βουκαμβίλιες και τις φυλλωσιές.
Τα θερινά σινεμά διαθέτουν φανατικό κοινό, στιλ και προσωπικότητα. Όλοι θυμόμαστε αν ανατρέξουμε την μνήμη μας, την μεγάλη λευκή οθόνη που έπαιζε Καραγκιόζη ή Παλιό Ελληνικό Κινηματογράφο. Βουγιουκλάκη, Καρέζη, Μπάρκουλης, Αυλωνίτης , Φωτόπουλος και άλλοι μεγάλοι ηθοποιοί εκείνης της γενιάς , τους κοιτάζαμε με δέος και θαυμασμό. Έχουμε όμως αναρωτηθεί πως ξεκίνησε αυτός ο θεσμός;
Η ιστορία των θερινών σινεμά στην Ελλάδα
Η ιστορία των θερινών σινεμά στην Ελλάδα, ξεκινά στις αρχές του 1900. Πλανόδιοι έστηναν ένα μεγάλο λευκό πανί στα καφενεία ή στις πλατείες και έκαναν υπαίθριες προβολές. Ασπρόμαυρες κινούμενες εικόνες , παιδάκια που χαζεύαν αυτό το γοητευτικό και συνάμα μαγικό «λευκό πανί».
Οι πρώτοι θερινοί ανοίγουν το 1910. Σε μία ασβεστωμένη αυλή, με χαλίκια και ξύλινες καρέκλες αλλά και δωρεάν είσοδο! Απαραίτητη προϋπόθεση όμως να αγοράζουν μόνο το ποτό τους!
Το εισιτήριο καθιερώνεται δύο δεκαετίες μετά. Όταν οι θερινοί έχουν πια εξαπλωθεί για να φτάσουν μεταπολεμικά σε αλματώδη ανάπτυξη. Τη δεκαετία του 1960 στην Αθήνα και στον Πειραιά καταγράφονται 320 θερινοί κινηματογράφοι!
Ελληνικά θερινά σινεμά με επιδόσεις και διακρίσεις!
«Σινεμά Αίγλη» στο Ζάππειο (έτος ιδρύσεως 1910). Ο παλαιότερος θερινός κινηματογράφος. «Το πλέον απολαυστικόν κέντρον των Αθηνών» έγραφε μία διαφήμιση της εποχής. Καθώς μαζί με το Ζυθο-εστιατόριον του, η Αίγλη είχε συνδεθεί με τη μικρή Αθήνα της Belle Epoque και των Βαλκανικών πολέμων. Σήμα κατατεθέν, της κοινωνικής ζωής των Αθηνών.
«Cine Paris» στη καρδιά της Πλάκας (έτος ιδρύσεως 1920). Ιδέα ενός Έλληνα κομμωτή, που ζούσε χρόνια στη Γαλλία, από όπου και πήρε το όνομα του. Στα τέλη του 1960 κλείνει και ανοίγει ξανά το 1986, με νέα ιδιοκτησία. Ανεβαίνοντας στη ταράτσα του Cine Paris, αποκαλύπτεται υπέροχα o φωτισμένος Ιερός Βράχος της Ακρόπολης.
«Σινέ Θησείον» στο Θησείο (έτος ιδρύσεως 1935). Αναδείχτηκε το ομορφότερο θερινό σινεμά της Ευρώπης για το 2020. Ο λόγος; Μα φυσικά η μαγευτική θέα της Ακρόπολης. Αξίζει όμως να σημειωθεί, ότι τη πρώτη χρονιά λειτουργίας του, ακριβώς κάτω από τη οθόνη υπήρχε ένα μεγάλο πολυγωνικό ενυδρείο με χρυσόψαρα και κοχύλια!
Τέλος, το «Σινέ Βόξ» στα Εξάρχεια (έτος ιδρύσεως 1938). Vox ίσον φωνή, αυτός ο θερινός είχε από τα παλαιά χρόνια τη δική του φωνή. Αποτέλεσε σημείο συνάντησης των Αντιστασιακών. Ο μόνος κινηματογράφος που δεν διακόπτει την προβολή του, ούτε όταν πέφτουν δακρυγόνα!
Η άνοδος και η πτώση…
Η μεγάλη ακμή των θερινών σινεμά, φτάνει στη λήξη τους. Τις δεκαετίες 1980-1990 εμφανίζονται νέες μορφές διασκέδασης. Η κυριαρχία της τηλεόρασης, αλλά και η εποχή της βιντεοκασέτας, έβαλε λουκέτα σε πολλούς θερινούς κινηματογράφους. Για να τους γλιτώσουν από την ανοικοδόμηση 47 εξ αυτών το 1997 κρίθηκαν διατηρητέοι. Ως προς τη χρήση (ΥΠΕΧΩΔΕ) και ως προς τον χώρο τους (ΥΠΠΟ).
Θερινός κινηματογράφος … στο Βιβλίο Γκίνες!
Στο βιβλίο Γκίνες για πρώτη φορά καταχωρήθηκε το θερινό σινεμά της πόλης Μπρουμ της Αυστραλίας. Όταν το 1916 που λειτούργησε για πρώτη φορά, κατά τη διάρκεια των προβολών του σηκώθηκε παλίρροια με αποτέλεσμα οι θεατές να αναγκάζονται να σηκώνουν συνέχεια τα πόδια τους για να μην βρέχονται!
Οι χώρες με τη μεγαλύτερη παράδοση στα θερινά εκτός από την Ελλάδα είναι η Αυστραλία και η Ταυλάνδη. Η Αμερική «μετεξέλιξε» τα σινεμά, σε προβολές «drive– in» ιδιαίτερα τη δεκαετία του 1960.
Το «μενού» τους …τότε και τώρα
Τα θερινά σινεμά της Ελλάδας, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι μίας τρυφερής, απολαυστικής και νοσταλγικής εμπειρίας. Το μενού τους πάντα ξεχώριζε, δίνοντας μία νότα γλυκιάς και απαγορευμένης λιχουδιάς. Γλυκό του κουταλιού, πασατέμποι, ηλιόσποροι, δροσερή σπιτική λεμονάδα, γκαζόζες, αλλά και λουκούμια τριαντάφυλλου. Αντικαταστάθηκαν με pop–corn, πατατάκια, πίτσες…hot–dogs, σουβλάκια, nachos με τυρί και μπύρα ελληνική!
Γενιές Ελλήνων μεγαλώνουν με αυτές τις εικόνες. Η μαγεία των παλαιών σταρ του Χόλυγουντ, οι μεγάλες μορφές του Ελληνικού σινεμά, αλλά και των σπουδαίων Ευρωπαϊκών κινηματογραφιστών. Η μυρωδιά ενός παλιού φιλμ, οι μπομπίνες, τα καρούλια ταινιών …και όλα αυτά ξεκινούν…με ένα κομμάτι «λευκό σεντόνι» και τον βόμβο μιας μηχανής προβολής!
Δείτε τα video με:
- Τον αξέχαστο Τσάρλυ Τσάπλιν και τις φιγούρες του
- Και φυσικά τον Θανάση Βέγγο στο «Ήσυχο- ήσυχο το ποταμάκι..» & στα «Απλά Μαθηματικά» του!
