Έχουμε ήδη περάσει στην τρίτη δεκαετία δραστηριοποίησης επιχειρήσεων στον χώρο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης.
Η ΕΚΕ, ως θεσμός, είναι πλέον καταξιωμένη, έχει φέρει αποτελέσματα, έχει δημιουργήσει αλλαγή νοοτροπίας και νέους τρόπους management. Θα λέγαμε όμως ότι τα αποτελέσματα αυτά και έρχονται με μεγάλη καθυστέρηση, σε σχέση με άλλες κυρίως Ευρωπαϊκές χώρες, και δεν έχουν τη διάχυση που θα έπρεπε.
Από τη μία πλευρά, στο χώρο των εταιριών δεν μπορούμε να μετρήσουμε πάνω από 100, το πολύ 200, που δραστηριοποιούνται με σύστημα, μέθοδο και κυρίως δέσμευση στο χώρο της ΕΚΕ. Αριθμός απελπιστικά μικρός, που κυρίως περιλαμβάνει πολυεθνικές με παρουσία στην Ελλάδα, εισηγμένες στο ΧΑ και μεγάλους ομίλους. Η διασπορά στο χώρο της μεσαίας και μικρής επιχείρησης είναι σχεδόν μηδενική.
Από την άλλη πλευρά, το κοινό, η Κοινωνία μας, ο ένας από τους τρεις πυλώνες της ΕΚΕ, δεν φαίνεται να έχει ‘αγοράσει’ τον θεσμό και τα αποτελέσματά του. Έτσι, δεν υπάρχει κανένα κίνημα ή πρωτοβουλία από ενώσεις πολιτών, καταναλωτών, να προτιμήσουν και να στηρίξουν προϊόντα και εταιρίες, ως αποτέλεσμα αναγνώρισης της ουσιαστικής δράσης των εταιριών-παραγωγών στο χώρο της ΕΚΕ.
Και θα έλεγα ότι η κυρίαρχη αντιμετώπιση των εταιριών από πλευράς κοινού και οργανώσεων, είναι στοχευμένη στη χορηγική τους δραστηριότητα κατά κανόνα.
Ερμηνείες για την πραγματικότητα αυτή θα υπάρχουν προφανώς διάφορες και από διάφορες οπτικές γωνίες.
Θέλω εδώ να προσθέσω τη δική μου ερμηνεία και την πρότασή μου για μία νέα δυναμική.
Πιστεύω, ότι από τους βασικούς ανασταλτικούς παράγοντες για τη διάχυση και εμπέδωση της ΕΚΕ, είναι η (κατά τη γνώμη μου) λάθος απόδοση στα Ελληνικά του όρου ‘Responsibility’ (από τον πλήρη τίτλο ‘Corporate Social Responsibility – CSR) ως ‘Ευθύνη’.
Η ουσία της ΕΚΕ είναι η εθελοντική δέσμευση της κάθε εταιρίας, που δραστηριοποιείται στον χώρο αυτό.
Μία εθελοντική λοιπόν δράση, δεν μπορεί να είναι ‘Ευθύνη’.
Επίσης οι καταναλωτές, το κοινό, στο άκουσμα του όρου ‘Ευθύνη’ είναι πολύ φυσικό να εκφράσουν ανακλαστικά ότι οι εταιρίες είναι υποχρεωμένες να δραστηριοποιηθούν στην ΕΚΕ, όπως άλλωστε (κατ᾽ αυτούς) και στις υπόλοιπες νομικές και θεσμικές υποχρεώσεις τους. Πράγμα ευθέως αντίθετο με τη φιλοσοφία και το όραμα της ΕΚΕ.
Πιστεύω ότι η σωστή απόδοση του όρου ‘Responsibility’ στα Ελληνικά θα έπρεπε να είναι ‘Υπευθυνότητα’.
Το είχα επισημάνει σε σχετικές ημερίδες / εκδηλώσεις ήδη πριν την κρίση του 2010, ελάχιστες όμως εταιρίες προοδευτικά υιοθέτησαν αυτόν τον όρο, τόσο για τις ετήσιες εκθέσεις τους ΕΚΕ, όσο και στην ανακοίνωση προγραμμάτων τους ΕΚΕ.
Η απλή επιβεβαίωση είναι, η καθιερωμένη εξ αρχής. απόδοση του όρου “Responsible Citizen” για τις εταιρίες, ως “Υπεύθυνος Πολίτης” στα Ελληνικά.
Γιατί δύο αποδόσεις για την ίδια λέξη; Το “μήνυμα” ήταν λάθος!
Αυτή είναι η δική μου ερμηνεία.
Και με βάση αυτή θα προχωρήσω στην πρότασή μου: η απόδοση του όρου ‘Corporate’ πρέπει να αλλάξει επίσης από ‘Εταιρική’ σε ‘Επιχειρηματική’.
Δύο είναι οι στόχοι. Αφενός να συνειδητοποιήσει η Μεσαία, Μικρή επιχείρηση, ο ελεύθερος επαγγελματίας, ο βιοτέχνης, ο έμπορος, κάθε ένας που δραστηριοποιείται στο ‘ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ’, ότι η ‘Κοινωνική Υπευθυνότητα’ δεν είναι θέμα νομικής μορφής ή μεγέθους της επιχείρησης του.
Είναι πρώτα και πάνω από όλα η δική του απόφαση και δέσμευση, για μία καλύτερη κοινωνία, μία καλύτερη αγορά, ένα καλύτερο αύριο.
Αφετέρου να συνειδητοποιήσουν οι πολίτες, οι καταναλωτές, ότι η κριτική τους, οι απαιτήσεις τους, οι επιλογές τους, δεν μπορεί και δεν πρέπει να έχουν στόχο το μέγεθος ή την προέλευση του επιχειρηματία, της επιχείρησης, αλλά την ουσιαστική κοινωνική τους συνεισφορά.
Δεν μπορεί, είτε σε τοπικό, είτε σε εθνικό επίπεδο, οι δραστηριοποιούμενες στην ΕΚΕ εταιρίες (κατά κανόνα μεγάλες) να είναι στο ‘μικροσκόπιο’ της κοινωνίας και οι μη δραστηριοποιούμενες στην ΕΚΕ, Μικρές, Μεσαίες, Μεγάλες να απολαμβάνουν την πλήρη ‘ασυλία’ της μηδενικής κριτικής ή απόρριψης αυτών και των προϊόντων τους.
Ως παράδειγμα: Κοινωνικά Υπεύθυνα πρέπει να είναι:
Μόνο τα Super Market; Όχι και τα Mini Market;
Μόνο οι Αλυσίδες Fast Food, Cafe; Όχι και οι μεμονωμένες αντίστοιχες επιχειρήσεις;
Μόνο οι Εταιρίες Μεταφορών; Όχι και ο μεμονωμένος Ιδιοκτήτης μεταφορικού οχήματος;
Σαφώς οι δυνατότητες δεν είναι οι ίδιες, το αποτέλεσμα όμως είναι ευθέως ανάλογο με τον αριθμό: 95% των Ελληνικών επιχειρήσεων είναι ΜΜΕ.
Το 5% μόνο θα πρέπει να είναι ασκεί Υπεύθυνο Επιχειρείν;
Προτείνω λοιπόν στους φορείς, τους επαγγελματίες και τα στελέχη της ΕΚΕ να ξεκινήσουν την προσπάθεια για την καθιέρωση του όρου:
“Επιχειρηματική Κοινωνική Υπευθυνότητα ΕΚΥ”
Τα οφέλη, πιστεύω, ότι θα είναι άμεσα και για τις επιχειρήσεις αλλά (κυριότερα) και για την κοινωνία.
Το επιβεβαιώνει η εμπειρία από την κρίση, που αντιμετωπίζουμε από το 2010: οι εταιρίες με Πολιτικές και Δράσεις Κοινωνικής Υπευθυνότητας, τόσο στο εσωτερικό τους, όσο και στην κοινωνία και το περιβάλλον, είναι αυτές που στηρίχθηκαν σθεναρά από τους εργαζόμενους, τους προμηθευτές, τους πελάτες, τους συνεργάτες τους.
Το ίδιο θα συμβεί και στην μετά lock down εποχή!
Τραυματισμένες βαριά οι επιχειρήσεις και ειδικά οι ΜΜΕ, θα εισπράξουν θετικά ή αρνητικά την επίδοσή τους σε Φιλοσοφία, Δέσμευση και έμπρακτη Εφαρμογή πολιτικών ΕΚΕ.
Η επιχείρηση “Υπεύθυνος Πολίτης”, θα επιβιώσει και θα επιβιώνει!